Windows'un Kurulumu ve Ayarları...

Kurulumu...

Kurulum WINDOWS yazılım CD’sindeki KUR veya SETUP komutlarının kullanılmasıyla başlatı­lır. Kurulumun özel bir istekle başlatılması için bu komutların sonuna isteğinizle ilgili parametrelerin getirilmesi gerekmektedir. İşte tüm WINDOWS sürümleri için geçerli olmayan parametreler aşağıdaki gibidir.

/D :Sabit diskte eski Windows sürümlerini aramaz
/IH : Scandisk’i ön planda çalıştırır
/IX : karakter seti uyumsuzluğu kontrolünü iptal eder
/IS : Sistem kontrolünü geçer
/ID : Sabit disk kapasitesi kontrolünü geçer
/IQ : cross-linked dosyalar ve dosya ve dizin entegrasyonu kontrolünü geçer
/IN : Kurulumu ağ desteksiz başlatır
/NOSTART : Sadece minimum Windows 95 kurulumu yapar
/P B : Her tak-kullan arama modülünü yüklerken sorar
/P I : Tak-kullan BIOS kontrolünü geçer
/P J : Tak-kullan BIOS kontrolünü mutlaka yapar
/IW : Son kullanıcısı lisans anlaşması ekranını görüntülemez

Boot Sektör Koruması...

Eğer bilgisayarınızın BIOS’unda virüslere karşı boot sektör koruması varsa, sistemi­nize Windows kurmadan önce bu seçeneği kapatmalısınız. Boot sektör koruması sabit diskin boot sektörüne izinsiz bir şeyler yazılmasını engeller, fakat Windows kurulum aşamasında kimseden izin almadan bu alana serbestçe erişmek ister. Aynı uyarımız bellekte kalan anti-virüs yazılımları için de geçerlidir. Windows kurma­dan önce bu tür koruma yazılımlarının tamamını kapatmalısınız.

Kurulumun İsteğe Göre Gerçekleştirilmesi...

Windows’u sisteminize yüklerken Custom Setup (Özel Kuru­lum) seçeneğini kullanın. Böylece kullanmayacağınız ancak sabit diskinizi dolduracak dosyaların yüklenmesini önleyebilirsiniz. Örneğin herkes duvar kağıdı (Wall paper) kullanmaz. Windows'un dekoratif öğeleri olmalarına karşın kapladıkları yere bakınca kullanmak istemeyebilirsiniz. Hızlı bir kurulum içinExpress Setup seçeneğini seçmelisiniz. Ancak bu durumda da sabit disk alanınızın neredeyse yarısını kaplayan bir takas dosyasını size sormadan yaratılabilir.

Takas Dosyası (swap file)...

Windows'un RAM bellekte yeterli yer kalmadığı zaman bellek niyetine kullandığı sabit disk alanıdır. Bir programı çalıştırdığınızda RAM bellekte yeterli yer yoksa, Windows RAM bellekteki programlardan birini alıp takas dosyasının içine koyar. Ancak sabit disk RAM bellekten çok daha ağır olduğu için büyük bir takas dosyası yaratmak sisteminizin belleğini artırmak anlamına gelmez. Bu yüzden takas dosya­sının kapladığı alana ' Varsayılan bellek' adı verilir ve diskin sınırlı bir alanı takas dosyası için ayrılır. Söz konusu bu dosya windows klasörünün içinde .SWP uzantılı olarak bulunmaktadır.

Takas Dosyasının Boyutu Ne Olmalıdır...

Aslında bu dosyanın boyutu Windows keyfine bırakılmalıdır. Ancak sabit diski ağzına kadar dolu olan kullanıcılar bu değerli megabaytları Windows’a kaptırmamak için takas dos­yasının boyutunu sınırlamayı tercih ediyorlar. Takas dosyasının boyutları şu yolla değiştirilir;

1.       Denetim Masasını açın, Sistem üzerine çift tıklayın (Control Panel*System).

2.       Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Başarım (Performance) bölümüne gelin.

3.       Sanal Bellek (Virtual Memory) düğmesine basın.

4.       "Kendi ayarlarımı kendim belirleyeyim" (Let me specify my own setting) seçeneğini aktif hale getirin.

5.       Takas dosyasının boyutunu belirleyin. Bu boyut belleğinizin en az iki katı olmalıdır.

6.       Tamam düğmesine basın ve Windows 95’i yeniden başlatın. Yeni takas dosyanız hayırlı uğurlu olsun.

Normalde takas dosyasının büyüklüğü RAM belleğin yaklaşık iki katı olmalıdır. Bu nedenle 4 MB'lık bir sis­temde 8, 8 MB veya daha üstü bir sistemde 16 MB'lık bir takas dosyası normal sayılabilir. Ancak RAM bellek miktarı ne olursa olsun, 20 MB'ın üzerinde bir takas dosyası pek işinize yaramayacaktır.

Windows'un Bakımı

Windows çalışmadığında veya ikide bir çöktüğünde ne yaparsınız? Elinizde aşağıdaki gibi bir ba­kım/onarım listesi olursa her gün karşılaştığınız DOS ve Windows problemlerinden kurtulabilirsiniz. Verdiğimiz püf noktaları basitinden karmaşık olanına doğru sıralanmıştır. Başınız Windows'la derde girdiğinde basitinden başlayarak adım adım karmaşık olanına doğru gidebilirsiniz.

1.    Windows açılış aşamalarını izlemek için WIN/B'yi kullanın

Windows 3.x'i sisteminize kurduğunuzda BO­OTLOG.TXT adında bir dosya oluşur. Bu ASCII dosyası Windows'un başarılı şekilde açılması için gerekli programların kaydını tutar. Windows gerektiği gibi açılmazsa - özellikle Microsoft logosu çıktıktan sonra takılırsa - sorunun nedenini bulmak için kendi BOOTLOG.TXT dosyanızı yaratabilirsiniz. Bunu yapmak için, DOS komut satırında REN BOOTLOG.TXT BOOTLOG.001 komutunu kullanarak BOOT­LOG.TXT dosyasının ismini BOOTLOG.001 olarak değiştirin

Windows'unuz C:\WINDOWS'dan başka bir dizinde yer alıyorsa yukarıdaki komutlarda uygun sürücü ve di­zin ismini kullanın. Sonra, WIN /B komutuyla Windows'u çalıştırın. Windows yine takılsa bile, C:\WINDOWS dizini altında yeni bir BOOTLOG.TXT dosyası yaratılır. Bu dosyanın içeriğini EDIT.COM gibi bir DOS metin editörü ile okursanız aşağıdaki gibi bir satır görebilirsiniz:

LOADFAIL=GDI.EXE FAILURE CODE IS 02

Bu satır varsa sorunun kaynağını buldunuz demektir. ' Failure Code' İngilizce'de ' Hata Kodu' anlamına gelir. Bu kodların hangi anlamlara geldiğini ve sorunun nasıl çözüleceğini bu sayfadaki listeden öğrenebilirsiniz. Bozuk bir Windows dosyasını tekrar yüklemek için Windows'un 1. Disketinde gelen EXPAND.EXE prog­ramını kullanabilir ve eskisinin üzerine yeni dosyayı kopyalayarak sorunu çözebilirsiniz. Örneğin, GDI.EXE dosyasını tekrar yüklemek için Windows disketlerindeki sıkıştırılmış GDI.EX_ dosyasını EXPAND programı ile çözüp eski yerine kopyalamak gerekir. GDI.EX_ dosyasının bulunduğu Windows disketini sürücüye yer­leştirdikten sonra bu komutu aşağıdaki gibi (tek satır halinde) kullanıyoruz:

EXPAND A:\GDI.EX_ C:\WINDOWS\ SYSTEM\GDI.EXE

2.    Bellek çatışmalarını önlemek için WIN /D:X komutunu kullanın

1.       Windows açıldıktan sonra çöküyor veya sürekli hata mesajı veriyorsa, Windows ile üst bellek bloklarını (UMB) kullanan bir TSR (belleğe yerleşik) program arasında bir çatışma söz konusu olabilir. Windows'u Geliştirilmiş 386 kipinde çalıştırıyorsanız , böyle bir çatışma olup olmadığını tespit etmek için en hızlı yol Windows'u WIN /D:X komutuyla çalıştır­maktır. Burada /D parametresi Windows'u ' debug' kipinde çalıştırır, X ise Windows'u UMB'nin kullanılma­sını önlemeye zorlar. Bu komut sorunu çözüyorsa, Windows büyük olasılıkla TSR programın kullandığı bir üst bellek bloğunu kullanmaya çalışıyordur. Bu üst bellek bloğuna ulaşıp sorunu gidermek için DOS ile bir­likte gelen MSD (Microsoft Diagnostics) programını kullanarak çatışmanın tam yerini belirleyebilirsiniz. Bunun için DOS komut satırında MSD yazıp Enter tuşuna basarak işe başlamalısınız. (MSD'yi Windows al­tında DOS penceresi açıp çalıştırırsanız yanlış sonuçlar verebilir). MSD penceresi ekrana geldiğinde Microsoft'ye basarak sisteminizin bellek haritasını açın. Bu haritada her 16K'lık üst bellek bloğu görünür. İlk blok C000-C3FF heksadesimal adresinde, ikincisi ise C400-C7FF adresinde yer alır. Son blok ise FC00-FFF'dedir. Yukarıdaki simgelere bakarak bu haritada RAM, ROM ve Used UMB (Kullanılan Üst Bellek Bloğu) alanlarını belirleyin. Bu simgeler haritadaki adreslerin RAM veya ROM yongaları tarafından veya bir TSR programın kodu tarafından kullanıldığını gösterir. Bu amaçla kullanılan alanların adresleri bir ke­nara not edin. Daha sonra \WINDOWS dizininden EDIT gibi bir metin editörü ile SYSTEM.INI dosyasını açın. Bu dosyada [386Enh] başlıklı bölümü bulun. Bu bölümün altına RAM, ROM veya TSR tarafından kullanılan her blok için aşağıdaki gibi satırlar ekleyeceksiniz:

[386Enh]
EMMEXCLUDE=C000-C3FF
EMMEXCLUDE=C400-C7FF
EMMEXCLUDE=CC00-CFFF

SYSTEM.INI dosyasını kaydedip çıkın ve Windows'u çalıştırın. Problem ortadan kalkmışsa buraya eklediği­niz satırlardan biri satırlardan biri Windows'u bellek çakışmasına yol açan alandan uzak tutuyor demektir. SYSTEM.INI dosyasına eklediğiniz satırları birer birer kaldırarak sorunu hangi satırın çözdüğünü bulabilir, ve sadece o satırı [386Enh] kısmında bırakabilirsiniz.

3.    Windows hata mesajlarını Dr. Watson ile Çözün

Windows 3.1 ile gelen yardımcı programlardan biri de DRWATSON.EXE'dir. Windows sık sık Genel Koruma Hatası (GPF) veya Uygulama Hatası (Application Error) veriyorsa, Dr. Watson yardımcı olabilir. Bu programı kullanmak için Not Defteri (Notepad) ile WIN.INI dosyasını açın ve [Dr. Watson] başlıklı bölümü bulun. Başlığın hemen altındaki satırı aşağıdaki gibi değiştirin:

SkipInfo=time
ShowInfo=disassambly errorlog

WIN.INIdosyasında [Dr. Watson] bölümü yoksa kendiniz yaratın ve altına bu satırları ekleyin. WIN.INI dosyasına bu satırları eklediğinizde, Windows'u açarken Dr. Watson tarih ve zamanı bir dosyaya yazmak yerine karşılaştığı hataları yazar. Sonradan bu dosyayı inceleyip nerede hata olduğunu bulabilirsi­niz.WIN.INI dosyasını kaydettikten sonra Program Yöneticisi'nin Başlangıçta grubu içinde Dr. Watson için bir simge yaratın. Bunun için Başlangıçta grubunu açıp Dosya*Yeni komutunu çalıştırın. Program Öğesi'ni işaretleyin ve Tamam'a tıklayın. Komut Satırı bölümüne DRWATSON.EXE yazıp Tamam'a tıklayın. Prog­ram Yöneticisi Dr. Watson için Başlangıçta grubunda otomatik olarak bir simge yaratacaktır.Windows'u yeniden başlattığınızda Dr. Watson simge durumunda çalışmaya başlayacaktır. Ancak Dr. Watson simgesi­nin üzerine çift tıklayarak ne gibi problemlerin çıktığını göremezsiniz. Ama bir genel koruma hatası (GPF) veya uygulama hatası çıktıktan sonra WINDOWS\DRWATSON.LOG dosyasına bu hata ile ilgili bilgiler yazılır. Bu dosyayı bir metin editörü ile açabilirsiniz. Dosyanın ilk üç satırında aşağıdaki gibi bir mesaj göreceksiniz:

MYAPP had an ' Exceed Segment Bounds (Read)' fault at program 15:0bbf.

Bu mesaj hangi uygulamanın (burada MYAPP) sorun çıkardığını ve hatanın hangi talimatla ortaya çıktığını açıklıyor. Bu bilgi sorunun ortadan kalkmasını sağlamamakla birlikte, o uygulamayı baştan yükleyerek so­runu giderme şansınız var. Ama bu hata programın uyumsuzluğundan kaynaklanıyorsa, yazılımı üreten firma yeni sürümlerinde bu mesajı dikkate alarak sorunu giderecektir.

4.       Çatışmaları önlemek için PIF'leri ve PIF Editörü'nü kullanın

Windows altında DOS programlarınızı çalış­tırmakta güçlük çekiyorsanız, yazımızda belirtildiği gibi DOS uygulamalarının PIF ayarlarını yeniden dü­zenleyebilirsiniz.Ama DOS programlarınız Windows altında çöküyorsa veya hata mesajı veriyorsa aşağı­daki önlemleri alabilirisiniz:

 o        DOS programı için PIF Editörü'nü kullanarak bir PIF yaratın ve Ayrıcalıklı (Exclusive) seçeneğini işa­retleyerek işlemcinin tüm zamanını DOS programına ayırmasını sağlayın. Böylece DOS programı çalı­şırken Windows askıya alınacaktır.

o        İleri Düzey (Advanced) diyalog kutusunda aşağıdaki kutulara işaret koyun: Uygulama Belleğini Kilitle (Lock Application Memory), EMS Bellek Kilitli (EMS Memory Locked) ve Video Belleğini Sakla (Retain Video Memory). Böylece DOS programının herhangi bir Windows programından bellek ödünç alması engellenecektir.

o        İleri Düzey diyalog kutusunda tüm Ayrılacak Kısayol Tuşları (Reserve Shortcut Keys) seçeneklerindeki işareti kaldırın. Böylece DOS programını kapatmadan Windows'a geri dönemezsiniz. Ancak Windows yolunuzun üzerine çıkmayacağı için hata ortadan kalkabilir

Windows-DOS Ayarları

Windows Ve DOS Sistemlerinin Aynı Anda Kullanılması...

Kıdemli bir DOS kullanıcısı olarak, ' DOS prog­ramlarıma her an ihtiyaç duyabilirim' diye Windows altında bir DOS penceresini sürekli açık tutuyor olabilirsi­niz. Ama bu pencerede çoğunlukla DOS programlarını değil de DOS komutlarını çalıştırıyorsanız sistem belle­ğinizi boşa harcıyorsunuz demektir. MS-DOS Bilgi İstemi'nin PIF'i bu komutlar için gerekenden çok daha fazla bellek ayırır. Tabii bu belleği de Windows programlarınızdan çalar. Bu sorunun çözümü, farklı PIF'lere sahip iki DOS Bilgi İstemi simgesi yaratmaktır. Bunlardan biri sadece DOS komutlarını çalıştıracak kadar bellek ayıran bir mini-DOS oturumu, diğeri büyük programları çalıştıracak kadar bellek ayıran maksi-DOS oturumu olabilir. Böylece mini-DOS penceresini her zaman elinizin altında hazır tutup, maksi-DOS'u ihtiyaç duyduğunuzda aça­bilirsiniz. İki ayrı PIF'e sahip iki simge yaratmak zor değildir. MS-DOS Bilgi İstemi'ni çalıştıran standart PIF dosyası, yani DOSPRMPT.PIF, maksi- DOS oturumu için hiç değiştirilmeden kullanılabilir. Öyleyse biz MINPRMPT.PIF isminde daha az bellek kullanan ikinci bir PIF yaratacağız ve bunu ikinci MS-DOS Bilgi İs­temi simgesine atayacağız. Ancak önce işin mantığını kavramak için DOSPRMPT.PIF dosyasına bir göz atalım. Ana (Main) program grubundan PIF Editörü'nü çalıştırın ve DOSPRMPT.PIF dosyasını açın. Program dosyası­nın adının COMMAND.COM olduğunu göreceksiniz. Bu, DOS oturumunu açan programın adıdır; makinanızı açtığınızda DOS'un çalıştırdığı program da budur. Pencere Başlığı kısmında ' MS- DOS Bilgi İstemi' yazılıdır. Bu başlık aynı zamanda DOS penceresi açmak için çift tıkladığınız simgenin ismidir. PIF Editörü penceresinde gerekli en önemli bilgiler KB bilgileridir. Bunların ' default' değerleri 128K ve 640K'dır. Diğer bir deyişle, bellek yeterliyse 640K'ya kadar bellek gerektiren programlarınızı DOS penceresinde çalıştırabilirsiniz. Ancak sizin hedefiniz, mini- DOS oturumu için sadece 128K isteyen bir PIF ve bu PIF'i çalıştıran bir simge yaratmak. İşte bu işi şu aşamaları takip ederek gerçekleştiriyoruz:

Bu yeni simgeyi DIR, COPY, REN, FORMAT gibi sık kullandığınız, 128K'dan az bellek gerektiren bütün DOS komutlarını çalıştırmak için kullanabilirsiniz. Bu komutlara HELP dahil değil, çünkü bu komut veri dosyasını açabilmek için 300K gerektiriyor. Bu komutu mini-DOS penceresinde çalıştırdığınızda ' Bellek yetersiz' mesajı alacaksınız, ama diğer bütün DOS komutlarını mini-DOS penceresinde çalıştırabilirsiniz. Bununla beraber DOS komut istemini Windows altından değil de direk açıp kullanmak isteyebilirsiniz. Bunun için bilgisayarın Boot işlemi sırasında DOS sisteminden açılması gerekmektedir. Bu işlem açılışta F8 tuşuna basılarak bir menü ile gerçekleştirilebilir. Ancak her seferinde F8 tuşuna basmak can sıkıcı olmakta ve her zaman denk getirileme­mekte. Bunun için root rehberinde bulunan MSDOS.SYS dosyasının Salt Okunur, Gizli ve Arşiv öz niteliklerini kapatarak bir metin editörü ile görüntüleyin. (EDIT.COM bu dosyayı açacaktır.) Bu dosyanın içinde BOOT­GUI=1 satırını BOOTGUI=0 olacak şekilde değiştirin ve dosyayı kaydedip çıkın. Bilgisayarı boot edin ve Windows açılırken logodan sonra DOS komut satırına düştüğüne şahit olacaksınız. Bundan sıkılırsanız yine bu dosyayı açıp BOOTGUI=0 satırını BOOTGUI=1 yapın.

Windows Altında DOS Ayarları...

Windows 95 ile çalışırken DOS’u bir kenara atmak o kadar da mantıklı değil. Çünkü en azından oyunların çoğu henüz hala DOS oyunları ve bunların da Windows 95 ile problem çı­kartmak gibi "kötü huyları" bulunuyor. Çoğu DOS oyununu doğru dürüst çalıştırabilmek için Windows 95’ten çıkıp bilgisayarı DOS ile açmak gerekiyor. Aşağıda bulacağınız minik püf noktalarını kullanarak Windows 95’in başlangıç ayarlarını değiştirebilirsiniz.

1.       Windows 95 altında çift-boot (dual boot) seçeneğinin çalışabilmesi için MSDOS.SYS dosyasının içinde BootMulti=1 satırı yer almalı. Eğer yoksa herhangi bir metin editörünü kullanarak bu satırı bu dosyaya ek­leyin.

2.       Açılışta boot menüsünü görüntülemek için MSDOS.SYS dosyasının içinde BootMenu=1 satırı yer almalı.

3.       Boot menüsünü ekranda Starting Windows 95... satırını gördüğünüzde tuşuna basarak da açabilirsiniz.

Windows Ve DOS Sistemlerinin Birbirlerine Bellek Açısından Ayarlanması...

Sistemlerine DOS ve Windows yükleyen kullanıcıların karar vermekte zorlandığı konuların başında bellek ayarlarını nasıl yapacakları gelir. Başlangıçta DOS PC'ler sadece belleğin 640K'lık alanından fazlasını kullanamıyorlardı. İşte bu açığı ka­patmak üzere farklı bellek türleri ortaya çıktı. DOS ve Windows dört farklı bellek türü kullanırlar: yerleşik bellek (conventional memory), üst bellek blokları (UMB-Upper Memory Blocks), uzatılmış bellek (XMS - extended memory) ve genişletilmiş bellek (EMS - expanded memory).

Sizin anlayacağınız, DOS programları genelde sadece yerleşik ve genişletilmiş bellek kullanırlar. Buna karşılık Windows sadece yerleşik ve uzatılmış bellek türlerini kullanır. En az 2MB RAM'e ve 386 işlemciye sahip bir PC'de Windows, ' Geliştirilmiş 386 Kipi' (386 Enhanced mode) adı verilen kipte çalışabilir ve gerekirse uzatıl­mış belleği genişletilmiş bellek haline dönüştürebilir. Bugün artık 286 PC'ler ortadan kalktığına göre herkesin Geliştirilmiş 386 kipinin olanaklarından faydalanabileceğini söylemek mümkün. CONFIG.SYS dosyasında bulunan EMM386.EXE satırı uzatılmış belleği genişletilmiş bellek haline getirmeye yarar. Ancak bu bellek türü, aynı alanı kullanmasına karşın, daha ağır bir bellek türüdür ve Windows'un yavaşlamasına neden olabilir. Bu nedenle, Windows'un ve Windows altında çalıştırdığınız DOS programlarının optimum performansta çalışması için sisteminizdeki tüm genişletilmiş belleği uzatılmış bellek haline getirmenizi öneririz. Bunun yöntemi CON­FIG.SYS'deki EMM386.EXE satırının başına REM yazarak satırı iptal etmektir. Ancak Windows dışından ça­lıştırmak istediğiniz DOS programları varsa EMM386.EXE satırını tekrar aktif hale getirebilirsiniz. Özellikle bazı DOS oyun programları genişletilmiş bellek istedikleri için bu gereklidir. DOS'un MEMMAKER programı ile bellek ayarlarınızı yaparken size genişletilmiş (EMS) bellek gerektiren programınız olup olmadığı sorulur. Bu soruya Evet yanıtını verdiğinizde yukarıda sözünü ettiğimiz EMM386.EXE satırı CONFIG.SYS dosyasına ekle­nir. Bu soruya Evet yanıtı verip gerekirse EMM386.EXE satırının başına REM yazmak ve sadece genişletilmiş bellek gerektiren programları çalıştırmadan önce satırın başındaki REM yazısını kaldırmak akıllıca bir çözüm­dür. Windows 3.x'in çalışması için mutlaka gereken uzatılmış belleği (XMS) kullanabilmek içinse CONFIG.SYS dosyasında HIMEM.SYS satırı mutlaka bulunmalıdır. Windows 3.1'in düzgün çalışabilmesi için en az 4MB uzatılmış belleğe sahip olmalısınız. Windows for Workgroups veya belleğe aç programlar kullanacaksanız bellek miktarının en az 8 MB olmasını öneririz.

Windows’un DOS Altında Performansının Arttırılması...

WINDOWS altında DOS programları çalıştırıyor­sanız, Windows'un 'default' ayarları DOS programlarınız için en iyi ayarlar olmayabilir. Windows'un ' default' ayarları, kullandığınız DOS programları ve her birine işlemciden ne kadar zaman ayırmanız gerektiği hakkında kaba tahminlerde bulunur. Tabii bu ayarlar Windows altında çalıştırdığınız DOS programlarının performansını düşürebilir. Neyse ki bu ayarlardan çoğunu kendiniz değiştirebilirsiniz. Windows, DOS programlarınızı ayrı ayrı kontrol edebilen program bilgi dosyası (PIF- Program Information File) adında 545 byte'lık dosyalar yaratma­nıza izin verir. PIF dosyasının adı programın çalıştırılabilir dosyası ile aynıdır. Örneğin WPROC.EXE isimli bir programı çalıştıran PIF dosyasının ismi WPROC.PIF'dir. Windows o program için uygun bir PIF dosyası bula­mazsa, _DEFAULT.PIF isminde bir PIF dosyası kullanır. Bu dosyanın ayarlarını değiştirip en uygun duruma getirmek için Windows'un PIF Editörü'nü kullanmak gerekir. _DEFAULT.PIF dosyasına ince ayar yapabilmek için PIF Editörü'nden Windows dizini altındaki _DEFAULT.PIF dosyasını açın. Sonra ilgili alanlarda aşağıdaki değişiklikleri yapın:

1.    Program Dosyası Adı :

(Program File Name) Bu alanda normalde _DEFAULT.BAT ismi görünür. Bu ismi yüzde (%) işaretleri ile çevrili bir değişken ismi ile değiştirerek PIF'e bire çevre değişkeni ekleye­bilirsiniz. Bunun için _DEFAULT.BAT'ı silip yerine %COMSPEC% yazın. Bu çevre değişkeni siste­minizin komut yorumlayıcısına işaret eder. Bu da DOS kullanıcıları için COMMAND.COM dosyasıdır. Bazı sdistemlerde _DEFAULT.BAT bulunmayabilir, ancak mutlaka bir COMMAND.COM vardır - bu dosyanın geçerli sürümü . C sürücüsünde olmasa bile network yazılımı ile veya başka bir yazılımla yeri değiştirilmiş olabilir, ancak mutlaka vardır. %COMSPEC% satırı doğru COMMAND.COM'u bulur. Bu satırı yazarak _DEFAULT.BAT dosyasını kadetmeye çalıştığınızda PIF editörü dosyanın geçerli bir EXE, COM veya BAT soyadı olmamasından şikayet edebilir, ancak siz Tamam düğmesine tıklayarak bu mesajı dikkate almayın.

2.    Video Belleği :

                                              (Video Memory) Bu alanda Metin (Text) seçeneği işaretli olsun. Grafik ağırlıklı olan DOS programları bile metin kipinde      çalışıp otomatik olarak grafik kipine geçebilir. Bir program CGA grafik kipini kullanıyorsa Netliği Düşük Çizim (Low Graphics) seçeneğini işaretleyebilirsiniz. Program EGA veya VGA grafik kipini kullanıyorsa ve sorun çıkarıyorsa Netliği Yüksek Seçim (High Graphics) seçeneği işaretlenebilir.

3.   Bellek Gereksinmeleri :

(Memory Requirements) Gerekli KB (KB Required) seçeneğini 128 olarak bı­rakabilirsiniz; ancak İstenen KB (KB Desired) kutusundaki değeri -1 olarak değiştirin. Böylece Windows, DOS uygulamalarına mevcut bütün yerleşik belleği ayıracaktır. Hatta bu ayarla Windows programlarına ayırılan bir miktar bellek de DOS uygulamasına verilecektir.Bu değerin -1 olarak değişti­rilmemesi gereken durum ise sadece DOS komut satırının çağırıldığı durumlardır. DOS komut satırını kumanda eden PIF, DOSPRMPT.PIF'dir. MS-DOS komut satırını çağırdığınızda bellekten tasarruf ede­bilmek için DOSPRMPT.PIF dosyasındaki Gerekli ve İstenen KB değerlerinin ikisini de 128K olarak değiştirin. Sadece 128 K'lık bellek ile herhangi bir DOS programını çalıştıramazsınız ama bu programı kendi PIF'i ile (uygun şekilde ayarlanmışsa) çalıştırabilirsiniz. DOS komut satırından kullanılan tüm DOS komutları ise 128K'dan az bellek gerektirdiğinden, bu ayarlar Windows altında DOS penceresi açmanızı ve DOS komutlarını kullanmanızı engellemez. Bir DOS penceresi açıp ona ayrılan belleği 128K ile sınırlarsanız diğer pencerelere daha fazla bellek kalacaktır.

4.  EMS ve XMS Bellek :

Bu ayarlar, bir DOS programının PIF dosyası kumandayı ele aldığında o uygu­lamaya ayrılan genişletilmiş ve uzatılmış bellek miktarını belirler. Bu alanda hem Gerekli KB hem de KB Sınırı değerlerini 0 yapmanızı öneririz. Böylece Windows'un EMS ve XMS işlemlerini yürütmek için bellek ayırmasına gerek kalmaz ve sisteminizin performansı artar. Tabii, Windows altında EMS veya XMS bellek kullanan bir DOS uygulamaları çalıştıracaksanız, bu uygulamaların her biri için ayrı bir PIF yaratabilirsiniz. Bu gibi durumlarda Gerekli KB değerini 256K'ya getirin ve programın bellek sınırı için en uygun değeri seçin. -1 değeri Windows'un bellek üzerinde herhangi bir sınırlama getirme­yeceğini gösterir.

5. Görüntü Kullanımı :

(Display Usage) DOS uygulamaları tam ekran boyutunda, pencere içinde olduğun­dan daha hızlı çalışır. Bu yüzden bu seçeneği Tam Ekran (Full Screen) olarak değiştirin. Bununla bir­likte, hızlı bir sisteme sahipseniz, Pencere seçeneğini işaretleyebilirsiniz.

6.  Artalan ve Ayrıcalıklı :

(Background, Exclusive) _DEFAULT.PIF dosyasında bu seçeneklerin ikisinin işaretini de kaldırabilirsiniz. Artalanda veya ayrıcalıklı olarak çalışacak DOS programlarınız varsa her biri için birer PIF yaratabilirsiniz. Artalan seçeneği işaretliyse, Bir DOS programını artalanda çalıştır­mak Windows uygulamalarının performansını düşürür. Öte yandan Ayrıcalıklı seçeneği işaretli bir DOS uygulamasını çalıştırmak, o program kapatılana kadar arka plandaki tüm Windows faaliyetlerini durdu­rur.

7.  Artalan ve Önalan :

(Background, Foreground) PIF Editörü'nün İleri Düzey (Advanced) düğmesine tıkladığınızda yeni bir diyalog kutusu açılır. Bu kutunun en başında çoklu görev (multitasking) için artalan ve önalan öncelik ayarları yer alır. Bu ayarlar, bir DOS programı simge durumunda (artalanda) veya tam ekran (önalanda) çalışırken ona ne kadar işlemci zamanı ayırılacağını belirler.Artalan ve Önalan Önceliği değerleri 0 ile 10,000 arasında olabilir. Tüm Windows programlarının artalan ayarı ' default' olarak 50, önalan ayarı 100'dür. (Bu ayarları Geliştirilmiş 386 bölümünden değiştirebilirsiniz.) Bir DOS programının önalan ayarını 100 yapmışsanız ve bu programı Windows altında çalıştırırsanız, DOS uygulamasına işlemci 100 birim zaman, Windows'a 50 birim zaman ayırmış olur. Yani, DOS programı üçte bir daha az performansla çalışır.Bir DOS programının PIF'ini yarattığınızda önalan değe­rini maksimuma, 10,000'e, artalan değerini ise 5,000'e getirebilirsiniz. 10,000 değerinin özel bir anlamı vardır: Windows'a bütün işlemci zamanını o uygulamaya Ñ işlem yaptığı sürece Ñ ayırmasını söyler. İşlemci, ancak DOS programı durduğunda Ñ örneğin bir tuşa basılması gerektiğinde Ñ artalanda çalış­ması gereken Windows uygulamalarına zaman ayırabilir. Elbette elzemm Windows işlemlerinin yürü­mesi için 10,000 ve 5,000 değerleri çok yüksek kalıyorsa, bu değerler düşürülebilir.

8.  Bellek Seçenekleri :

(Memory Options) Bütün bu seçeneklerdeki işaretleri kaldırabilirsiniz. Tabii bunun da bir istisnası var: Windows'un sabit diskteki takas dosyasını kullanmasını önlemek için belleğin bir kısmını ' kilitlemezseniz' DOS uygulaması çalışmıyorsa buradaki seçenekleri kullanmanız gerekir.

9.  Görüntü Seçenekleri :

(Display Options) Metin Kipine Öykün seçeneği dışında buradaki tüm seçenek­leri de iptal edebilirsiniz. Bu seçeneğin kalması DOS oturumunda metinlerin daha hızlı yazılmasını sağlar. Ancak, Windows altında çalıştırdığınız DOS programı ekrana anlaşılmaz karakterler çıkartıyorsa bu seçenekteki şareti de kaldırabilirsiniz.

10.Diğer Seçenekler :

(Other Options) Hızlı Yapıştırmaya İzin Ver ve PrtSc dışındaki tüm seçeneklerdeki işareti kaldırabilirsiniz. Hızlı Yapıştırmaya İzin Ver seçeneği, DOS programı Pano'dan yapıştırılan metni Windows'un aktardığı kadar hızlı kabul edemiyorsa işe yarar. PrtSc seçeneği ise, Print Screen tu­şuna bastığınızda DOS uygulamasının ekran görüntüsünü yazıcıya yollamasına izin verir. Bu seçenek­teki işareti kaldırırsanız, bir DOS oturumunda Print Screen tuşuna bastığınızda ekran görüntüsü sadece Windows'un Pano'suna kopyalanır, yazıcıya gönderilemez. PIF Editörü ile gerekli değişiklikleri yap­tıktan sonra Dosya menüsünü açıp Kaydet veya Farklı Kaydet komutuna tıklayın. Genelde Windows PIF dosyalarını \WINDOWS dizini altında tutar. Ama sisteminizi özelleştirmek istiyorsanız veya WINDOWS dizinine dosya eklemeyi istemiyorsanız, PIF dosyalarını, AOUTOEXEC.BAT dosyasında PATH= satırı ile yolu tanımlanmış (her dizinden otomatik görülebilen) herhangi bir dizine de kaydede­bilirsiniz. PIF dosyalarının başka sırları da var. Bu sırları Kapak Konumuzun iler ki bölümlerinde açık­lıyoruz. Windows şık bir arabirim sunuyor olabilir, ama anlaşılan Windows altında çalıştırılacak DOS uygulamalarına pek önem verilmemiş. Neyse ki Windows ve DOS'un uyumlu birlikteliğini sağlamak için gerekli araçlar unutulmamış. Örneğin Windows altında sık sık hata mesajları ile karşılaşıyorsanız, Windows'unuz açılmıyorsa, DOS'tan da yardım alarak bu sorunları çözme şansınız var. Bu işin sırlarını da ' Windows'a İlkyardım' başlıklı kutuda açıklıyoruz. Kısacası, biraz zahmetli olsa bile bu evliliğin mutlu yürümemesi için hiçbir neden yok.

 

Registry

Nedir Bu Registry

REGISTRY, Windows 95'in (ve Windows NT 4.0'ın) kullandığı tüm bilgilerin sakladığı bir veritabanıdır. Bir program çalıştırdığınızda, önce Registry'de önceden belirlenmiş ayarlara bakar ve sisteminize uygun olarak nasıl çalışacağını öğrenir. Hatta sisteminizi açtığınızda Windows 95'in bazı aygıtları tanıması için gerekli bilgiler de burada yer alır.

Bu Registry denen veritabanı Windows 3.x'de de vardı. Ancak REG.DAT adında, çeşitli bağlantılar içeren, uygulamalarınızda belge açmanıza izin veren basit bir dosyaydı.

Ancak Windows 3.x'deki Registry, bunun ötesinde fazla beceriye sahip değildi. Örneğin bir belgenin yazıcı çıkışını almak için önce o belgeyi yarattığınız uygulamayı, sonra belgeyi açmanız, son olarak da Yazdır komutunu çalıştırmanız gerekirdi. Windows 95'te ise yazdırma komutları Registry'de tanımlandığı için şimdi bir dosyaya sağ tıklayıp menüden Yazdır komutunu seçmemiz yeterli.

Böylece belgenin açılması ve yazıcıya gönderilmesi işlemi otomatik yapılıyor. Bu Windows 3.x Registry'sinin elverişsiz özelliklerinden sadece biri. Sisteminize her yazılım yüklediğinizde, yeni donanımlar taktığınızda gerekli ayarlar SYSTEM.INI, WIN.INI, REG.DAT, WINFILE.INI, CONTROL.INI, ve uygulamalar için ayrı ayrı oluşturulmuş diğer INI dosyalarına eklenirdi. Şimdi ise bütün bu ayarlar için tek adres var: Windows 95 Registry.

Registry Nasıl Çalışır

WINDOWS 95'i kurarken, donanım aygıtlarınız tanımlanır, daha önce Windows 3.x kurulu ise buradaki INI dosyalarında yer alan bilgiler toplanır ve Windows 95 Registry'sini oluşturan SYSTEM.DAT ve USER.DAT adlı iki dosyada saklanır. Bu dosyalar \Windows klasörü altındadır. SYSTEM.DAT bilgisayara özgü (genelde donanımla ilgili) bilgileri saklarken, USER.DAT kullanıcıya özgü bilgileri (masaüstü ayarları, kullanıcının seçtiği renk, çözünürlük vs.) içerir.

Sisteminizi bir ağ bilgisayarı gibi kurduysanız sisteminizi kapatırken farklı bir kullanıcı olarak oturum açma seçeneğini görmüşsünüzdür. İşte bu seçeneği kullanıp farklı bir kullanıcı ismi ile Windows 95'i başlatırsanız, birden fazla kullanıcı tanımına sahip olursunuz. Böylece Windows 95 arabirimini farklı farklı şekillerde özelleştirebilirsiniz. İşte bu durumda farklı kullanıcılara ait USER.DAT dosyaları \windows\profiles\kullanıcı_adı klasöründe saklanır (burada kullanıcı_adı elbette sizin Windows 95 açılırken verdiğiniz kullanıcı ismi olacaktır.

Peki, Windows 95 bu iki dosya ile ne yapar? Sisteminiz açılırken adım adım ' boot'  sırasını takip ettiyseniz öncelikle sistem kayıtlarının (System Registry) yüklendiğini göreceksiniz. Çünkü SYSTEM.DAT dosyası yazılımlarınızın sisteminizdeki çeşitli donanımlarla doğru şekilde anlaşabilmesi için gerekli bilgileri içerir. Windows 3.x'te ise bu bilgiler CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT ve SYSTEM.INI dosyalarında bulunuyordu.

Windows 95 başarıyla açılmışsa SYSTEM.DAT ve USER.DAT dosyalarının yedeklerini SYSTEM.DA0 ve USER.DA0 adlarıyla yine /Windows klasöründe saklar. Windows 95 ile çalışırken Registry sürekli olarak güncellenir. Sistemi kapattığınızda ise Registry'deki bilgiler tekrar bu DAT dosyalarına kaydedilir. Sistem dosyalarınızda Windows 95'in tekrar açılmasını önleyecek bir bozukluk olmuşsa Windows 95, .DA0 soyadlı yedeklere bakarak sisteminizi açar.

Registry bilgilerine, Windows 95 ile gelen Kayıt Düzenleyici (Registry Editor) programı ile ulaşılır. Bu programı çalıştırmak için Başlat*Çalıştır (Start*Run) komutu ile açılan diyalog kutusunda Aç (Open) bölmesine regedit yazıp Tamam (OK) düğmesine basmak yeterlidir. Kayıt Düzenleyici'yi kullanarak, Registry'de yapacağınız değişikliklerle çeşitli sorunlarınızı çözebileceğinizi, Windows 95'e bazı yeni özellikler ekleyebileceğinizi söylemiştik. Ancak Registry tam bir barut fıçısıdır! Burada yapacağınız yanlış bir hareket DAT soyadlı dosyaların bozulmasına ve sisteminizin açılmamasına neden olabilir. Bu yüzden aşağıdaki uyarı noktalarına mutlaka dikkat edin:

Registry'de rasgele değişiklikler yapmayın ve yapacağınız değişikliklerde doğru değerleri girdiğinizden emin olun.

Deneme-yanılma yönteminin Registry için geçerli olmadığını, bir kez yanılırsanız sisteminizin bir daha açılmayabileceğini unutmayın.

Registry'de değişiklik yaparken Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde asla Türkçe karakter kullanmayın.

Registry'de her seferde bir değişiklik yapın ve bu değişiklikten sonra Windows 95'i tekrar başlatıp bir sorun olup olmadığını kontrol edin.

Registry'de değişiklikler yapmadan önce DAT dosyalarının yedeklerini başka bir klasöre almayı unutmayın. (Windows'un yedeklediği DA0 dosyaları her zaman işe yaramayabilir.)

DA0 soyadlı dosyalara güvenmeyip USER.DAT ve SYSTEM.DAT dosyalarının yedeklerini kendiniz alın. Bunlara DA1 soyadı verebilirsiniz.

Herhangi bir problemde yedekleri geri yüklerken ' Registry Nasıl Yedeklenir?'  başlıklı kutuda belirttiğimiz sırayı izleyin.

Tüm uyarılarımızı da yaptıktan sonra, şimdi dilerseniz Registry'de değişiklikler yapmamızı sağlayan Kayıt Düzenleyici (Registry Editor) programına yakından bir göz atalım. Başlat*Çalıştır*Regedit komutu ile açılan Kayıt Düzenleyici, Windows Gezgini (Windows Explorer) gibi iki bölmeli bir pencereden oluşur. Bu pencerenin sol bölmesinde Registry kayıtlarının bulunduğu klasörler sınıflandırılmış halde yer alır. Burada 6 ana klasör vardır ve bunlar ne silinebilir ne de yeni bir ana klasör bunlara eklenebilir.

Kayıt Düzenliyicinin Öğeleri

KAYIT Düzenleyici'yi kullanarak Registry'ye yeni bilgi girmek için kullanabileceğimiz bazı komutlar var. Kayıt Düzenleyici'nin sağ bölmesindeki ana klasör ve alt klasörlere (tuşlara) veya sağ bölmedeki boş bir alana sağ tıklayıp Yeni'yi (New) seçtiğinizde karşınıza Tuş (Key), Dize Değeri (String), İkili Değer (Binary) ve Dword adında dört seçenek çıkar. Bunları sırasıyla açıklayalım:

Tuşlar. 6 ana klasörün altındaki alt klasörlere Tuş (Key) adı verilir. Herhangi bir ana klasöre veya alt klasöre sağ tıklayıp Yeni*Tuş (New*Key) komutunu çalıştırırsanız bu ana klasör veya alt klasör altında bir alt klasör, yani tuş yaratılır. Sisteminize bir yazılım veya donanım kurduğunuzda Registry'ye yeni tuşlar eklenebilir. Bu konuda verdiğimiz püf noktalarına bakarak siz de tuşlar yaratıp bu tuşlara belirttiğimiz özel isimleri verebileceksiniz. Bu alt klasörler klavyede Del tuşuna basılarak silinebilir. Ancak kazara bu tuşlara isim verirken Türkçe karakter kullanmışsanız, tuşları ne silebilirsiniz, ne de içlerine bakabilirsiniz. Bu yüzden mevcut tuşlarının ismini değiştirmemeye, yeni yarattıklarınızda da Türkçe karakter kullanmamaya özen gösterin. Mevcut tuşlardan birinin ismine kazara Türkçe karakter eklerseniz sisteminizin açılmayabileceğini veya düzgün çalışmayacağını unutmayın.

Registry, 6 ana klasörün altında binlerce tuş içerir. Ancak her şey bir ağaç yapısı halinde düzenlendiği için aradığınızı bulmak kolaydır. Ayrıca seçili bir tuşun yolunu öğrenmek istiyorsanız Kayıt Düzenleyici penceresinin altındaki durum çubuğuna bakmanız yeterlidir: Burada seçili tuşun yolu görüntülenir.

Dize Değerleri. Her ana klasör veya alt klasör (tuş) altına üç tür bilgi (değer) girebilirsiniz: Dize değeri (string), ikili değer (binary) ve dword değeri. Dize değerleri, bir programın bir öğesini temsil eden metinlerdir.

İkili Değerler. İkili değerler program içinde, programın belirli bir şeyi yapmasını sağlayan ayarlara karşılık gelir. Sonuç programın içinde gerçekleşebileceği için kullanıcı tarafından doğrudan görülmeyebilir.

Dword Değerleri. Dword değerleri de sadece programlama kodunu etkilediği için diğer değerlere benzer, ancak programın sadece belirli bir rutini izlemesinden başka şeyler de yapar. Genelde şöyle bir benzetme yapılır: String kullanıcının gördüğü şeydir; dword ise programın gördüğü şey. Dword değerleri heksadesimal (onaltılık) veya desimal (ondalık) formdadır.

Şimdilik bu kadar teknik bilgi yeter. Elbette Registry'deki her bir tuş ve değerin bir anlamı var; ancak bunların tümünün anlamını çözmek için epey bir Windows programcılık bilgisi gerekiyor. İşte ortalama kullanıcının yanıldığı nokta burasıdır: ' Benim sorunumun çözümü Registry'de; ama kim bilir nerede?'  diye dolaşır ama aradığını bulamaz.

Herkesi tek bir yazıda programcı yapmamız mümkün değil; ancak biraz Registry ile uğraşırsanız, İngilizce'niz de varsa her tuşun ne anlam taşıdığını, içinde ne gibi bilgiler bulunduğunu zamanla kavrayabilirsiniz. Her seviyeden kullanıcılar ise burada verdiğimiz püf noktalarını deneyebilir veya Kayıt Düzenleyici'de sorunu ile ilgili bir araştırma yaparak düşük bir ihtimalle de olsa aradığını bulabilir.

Farklı Kullanıcı Profilleri Nasıl Yaratılır

WINDOWS 95'i ağ özellikleri ile kurduysanız, Windows 95'i kapatırken ' Tüm programları kapat ve farklı bir kullanıcı olarak oturum aç'  seçeneğini işaretleyip sisteme farklı bir kullanıcı adı ve şifreyle girebilirsiniz. Bu seçenekle Windows'u iki farklı şekilde özelleştirmeniz mümkündür. Özellikle evlerde bir PC'yi birden fazla kişi kullanıyorsa bu yararlı bir özelliktir. Ancak bu işlemi yapmadan önce Windows'da birtakım ayarlar yapmanız gerekir: 

Denetim Masası*Parolalar'ı çalıştırın 

Kullanıcı Bilgileri bölümünde kullanıcıların kendi tercihlerini yapabilmeleri ile ilgili seçeneği (2. seçenek) işaretleyin. 

Bu işlemlerden sonra sistem farklı kullanıcı ismi ile farklı profillerde açılabilecek. Bazı eski ayarları korunmak ve sonradan kişilere göre özelleştirme yapmak istiyorsanız Kullanıcı Bilgisi Ayarları kısmındaki iki seçeneği işaretleyin. 

Tamam düğmesine tıklayarak Windows'u tekrar çalıştırın. 

Not: Bu işlemi yaptığınızda bazı uygulamalarınızdaki özelleştirilmiş ayarlar değişebilir. Her kullanıcı uygulamalar için kendi ayarlarını yapmalıdır.

Registry Nasıl Yedeklenir

Kayıt Düzenleyici'de veri girişi sırasında yaptığınız bir hatadan veya Windows 95'teki bir problemden dolayı Registry'niz bozulursa sisteminiz açılmayabilir. Bu tür bir durumla karşılaşırsanız sisteminizi eski ayarlarına geri çevirmek için şu sırayı izleyin:

Sisteminizi Windows 95'i kurarken hazırlamış olduğunuz acil açılış disketinden açmaya çalışın. Aşağıdaki komutları DOS komut satırında girin:

C:
CD\WINDOWS
attrib -r -h -s system.dat
attrib -r -h -s system.da0
ren system.dat system.bak
ren system.da0 system.dat
attrib -r -h -s user.dat
attrib -r -h -s user.da0
ren user.dat user.bak
ren user.da0 user.dat

Bu işlem büyük olasılıkla Windows 95'i başarılı şekilde açmanızı sağlayacaktır.

Öte yandan bazı durumlarda sistem bozulduğunda son değişiklikler DA0 dosyalarına işlenmemiş olabilir. Yukarıdaki işlem işe yaramazsa Registry'de değişiklik yapmadan önce yanda belirttiğimiz gibi DA1 soyadı ile aldığınız yedekleri tekrar DAT soyadı ile Windows klasöründeki bozuk DAT dosyalarının üzerine kopyalayın.

Not: Çeşitli Web sayfalarında - hatta Microsoft'un sitesinde - Windows 95 CD'sinin OTHER/MISC/CFGBACK adlı klasöründe CFGBACK.EXE adlı, Registry dosyalarının yedeklerini otomatik alan bir program geldiği belirtilmektedir. Ancak elimizdeki Türkçe Windows 95 CD'lerinde böyle bir programa rastlanmamıştır. Bu program CFGBK.EXE adıyla Microsoft'un sitesinde yer almakla birlikte özellikle Windows 95 OSR2 sürümlerinde soruna yol açmaktadır. 1.5 MB'lık bir shareware program olan LifeSaver ise, Registry dosyaları ile birlikte çeşitli sistem dosyalarının yedeklerini güvenli biçimde alabilmektedir. Bu programı http://members.aol.com/aeroblade adresinde bulabilirsiniz.

Kısmi Yedekleme

Kayıt Düzenleyici bazı değişiklikler yaparken yanlışlıkla verilerinizi bozup içinden çıkılamaz hale getireceğinizden korkuyorsanız kısmi yedekleme yapabilirsiniz. Örneğin Bilgisayarım\HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft klasörü içindeki verilerde bir değişiklik yapacaksınız diyelim. Bu değişikliği yapmadan önce söz konusu klasörü seçin ve Kayıt menüsünden Kayıt Dosyası Yaz (Export Registry File) komutuna tıklayın. Açılan pencerede, seçili klasör içindeki tüm bilgileri saklayacağınız dosyanın ismini yazın ve bu dosyayı sabit diskinize kaydedin. Böylece REG soyadlı bir dosya oluşacaktır. Bu klasör içinde yaptığınız değişiklikleri sonradan geri almak istiyorsanız, yarattığınız REG dosyasının üzerine çift tıklayın. Eğer aldığınız kısmi yedeğin neler içerdiğini unuttuysanız, bu REG dosyasını Not Defteri ile açmanız yeterli.

Dikkat: Rastladığınız herhangi bir REG dosyasının üzerine çift tıklamadan önce iki kere düşünün. Yukarıda belirttiğimiz gibi REG dosyalarına çift tıklamak, bu dosyanın içindeki bilgileri Registry'ye ekler. Eskiden kalmış, sisteminizin son konfigürasyonu ile ilgisi olmayan bir REG dosyasına çift tıklamak, düzgün çalışan bir Registry'deki son değişiklikleri iptal edebilir ve sisteminizin açılmamasına veya ayarlarınızın bozulmasına neden olabilir.

İnternet Hızınızı İkiye Katlayabilir misiniz?

Birkaç aydır Internet üzerinde, Registry'deki Internet ayarları ile ilgili yoğun bir tartışma yaşanıyor. Dünyanın farklı köşelerindeki araştırmacılar, Türkiye'den de bu yazının yardımcı editörü Mehmet T. Akalın (tankut@doruk.net.tr) birbirine yakın zamanlarda, Registry'de Internet hızının optimum düzeyde olmasını engelleyen bazı ayarlar olduğunu keşfetmişler. Hatta ABD'de NetPro NorthWest adlı bir bilgi işlem danışmanlığı şirketi bu konuda enine boyuna bir araştırma yapmış ve kullanıcıların Internet hızını ikiye katlayacağını ileri sürdükleri püf noktaları bulmuşlar. Size bu iddiaların dayanak noktalarını açıklayalım:

TCP/IP protokolü, bir e-posta mesajını (veya bir Web sayfasını) eşit paketlere bölüp gönderiyor. Her bir paketi de üzerinde adres (başlık) yazılı bir zarfa koyuyor. SLIP veya PPP bağlantıları ile yapılan TCP/IP transferlerinde hız öncelikle modemin hızı ile sınırlı. İdeal koşullarda teorik olarak, 28.8 kbps'lik bir modemle 3.2 Kb/s hızında dosya transferi mümkün. Ancak, veriler paketlere ayrılıp ayrı ayrı zarflandığı için, bu zarfların büyüklükleri de hızı etkiliyor.

Bu zarfların büyüklüğüne MTU adı veriliyor. Windows 95'in ' default'  MTU ayarı 1500 byte. Yerel ağ ve ethernet üzerinden veri transferi için uygun olan bu ayar, PPP çevirmeli (dial-up) Internet bağlantıları için pek uygun olmayabiliyor. Verileriniz Internet üzerindeki pek çok IP yönlendiriciden (router) geçerken MTU değeri 1500'den küçük bir yönlendirici ile karşılaşıldığında, verilerin yoluna devam edebilmesi için zarfların daha küçük parçalara bölünmesi gerekebiliyor. Bir Web sitesine bağlandığınızda MTU değeri 576 byte olan bir yönlendiriciye rastlama ihtimaliniz çok yüksek. Böylece fragmante olan verilerinizin gelmesi daha fazla zaman alıyor.

MTU'nun yanı sıra yine veri paketlerinin fragmante olmasına neden olan MSS (zarf içindeki kağıdın boyutuna benzetebiliriz), RWIN (mektupları alan posta kutusunun boyutu), Default TTL (Time To Live - Bir paketin ' gönderilemiyor'  olarak kabul edilmesi için geçmesi gereken süre) gibi değerler var. İşte Internet hızınızı etkileyen tüm bu değerler Registry'den değiştirilebiliyor. Biz denedik, bazı durumlarda hızın arttığını hissettik, bazı durumlarda fark olmadığını gördük. Ancak Internet üzerinde bu kadar yaygara koparıldığına göre bir denemekten zarar çıkmaz.

NetPro firması bu ayarları otomatik olarak yapan TweakDUN adlı bir program geliştirmiş. Programın sadece MTU değerini değiştiren shareware sürümü www.sns-access.com/~netpro/maxmtu.htm adresinde yer alıyor. 12.5 $'a programın ' full'  sürümünü elde edebiliyorsunuz. Aynı adreste bu konuyla ilgili çok detaylı bir açıklama da bulacaksınız.

Ancak burada vereceğimiz Registry püf noktası ile bu programa ihtiyacınız yok! Çünkü programda önerilen değerleri elle Kayıt Düzenleyici'den girebilirsiniz. Bunun tek dezavantajı, Registry'de yapacağınız hatalı bir değişikliğin sisteminize soruna yol açması. Bu yüzden her zaman hatırlattığımız gibi Registry'nin yedeğini almayı unutmayın. Bir de TweakDUN programı, önerdiği değerlerin yanı sıra farklı değerleri denemenize izin veriyor.  Registry'de ise sık sık farklı değerleri denemek hata olasılığını artırdığı için riskli olabilir. Dedik ya, hep yedekli çalışın. Şimdi yapmanız gereken optimum ayarları verelim:

Başlat*Çalıştır komutundan sonra Aç satırına regedit yazıp Tamam düğmesine tıklayarak Kayıt Düzenleyici'yi açın.

Registry Püf Noktaları

Başlat*Çalıştır (Start*Run) komutunu çalıştırdığımızda ekrana gelen bir diyalog kutusu, bunun da Aç (Open) isminde bir liste kutusu var. Buraya yazdığımız program isimleri ile programlarımızı (özellikle de DOS programlarımızı) çalıştırıyoruz.

Bu liste kutusu yazdığınız her komutu saklar. Liste kutusunun sağındaki oka tıkladığımızda liste açılır ve daha önce yazdığımız komutlar ortaya çıkar. Bunlardan birini seçerek komutlarımızı tekrar elle yazmak zorunda kalmayız. Bir okurumuzun şikayet ettiği gibi bu liste zamanla uzayabilir, aradığımızı bulmak zorlaşabilir.

Bu durumda listeyi temizlemek istersek Windows 95'te bunu sağlayan bir komut yoktur. Oysa bu tür bilgilerin Registry'de saklanabileceğini biliyoruz. O halde bu listede yer alan komutları (örneğin DOS penceresi açan ' command'  komutunu) Kayıt Düzenleyici'de bulursak belki sorunumuzu halledebiliriz. İşte izlediğimiz yol:

1.       Başlat*Çalıştır komutu ile açılan diyalog kutusunda Aç listesine REGEDIT yazarak Kayıt Düzenleyici'yi açın. (İsterseniz /Windows dizini altındaki REGEDIT.EXE dosyasının bir kısayolunu masaüstünde yaratıp Kayıt Düzenleyici'yi buradan açabilirsiniz.)

2.       Kayıt Düzenleyici'nin sol pencere bölmesinde Bilgisayarım'ı (My Computer) seçip Düzen*Bul (Edit*Find) komutunu çalıştırın (Ctrl+F'de aynı işi görür).

3.       Aradığınız sözcüğü yazın (Aç listenizde yer alanlardan biri, örneğin ' command' ) ve Sonrakini Bul (Find Next) düğmesine tıklayın.

4.       İlk bulduğunuz sözcük (burada ' command' ) aradığınız olmayabilir. Bulunan değerin yer aldığı sağ pencere bölmesinde, Aç listenizdeki diğer komutlar yoksa aynı sözcüğü aratmaya devam edebiliriz. Bunun için klavyeden F3 tuşuna basmanız yeterli.

5.       Aradığımızı nihayet Kayıt Düzenleyici'nin HKEY_CURRENT_ USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\ RunMRU tuşunun altında (çok kullanıcılı sistemlerde StreamMRU'nun altında) buluyoruz. Demek ki bu tuş Aç listesindeki değerleri saklıyormuş.

6.       Sağ pencere bölmesinde, Aç listesinde yer alan diğer komutları da göreceksiniz. Bunları seçip Del tuşuna basarak silerseniz, Aç listeniz temizlenmiş olur. Diğer araştırmalarda da benzer bir mantık izleyebilirsiniz. Elbette buradaki örnekte söz konusu tuşun Aç listesi içeriğini sakladığı açıkça belliydi. Ancak bu her zaman açık olmayabilir. İşte bu yüzden Registry'nin yedeğini almak çok önemli. Her seferinde sistem disketi ile DOS komut satırına geçip DAT dosyalarının yedeklerini almak istemiyorsanız, size kısmi yedekleme öneririz. Bu konuda gerekli açıklamayı ' Kısmi Yedekleme'  başlıklı kutumuzda bulacaksınız.

Bu Dosya Nedir?

Default ayarında kurulduğunda Windows 98 ekranda klasör görüntüsü içindeyken dosyaları soyadlarını görüntülemez. Oysa biz biliyoruz ki bir dosyayı diğerinden ayırt etmek için kullanılan en iyi yöntem dosyanın soyadıdır. Böylece bir GIF görüntüsü ile bir JPG görüntüsü arasındaki farkı, bir metin dosyası ile bir program arasındaki farkı fark edebiliriz.

Bu yüzden en iyisi Windows 98'i kurar kurmaz dosya soyadlarını görünür yapmaktır. Bunun için önce Bilgisayarım simgesine çift tıklayın. açılan pencerede GÖRÜNÜM menüsünden KLASÖR SEÇENEKLERİ komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun GÖRÜNÜM bölümüne gelin. Burada aşağıdaki listede aşağı doğru kayın ve "bilinen dosya türlerinin dosya uzantılarını gizle" seçeneğini kapatın. TAMAM düğmesine basarak diyalog kutusunu kapatın. Bundan böyle bir klasöre girdiğinizde aynı isimdeki seksen dosyadan hangisinin GIF, hangisinin TXT hangisinin DOC olduğunu kolayca anlayabileceksiniz

Bir Dosyaya İki Program

Bir dosyayı bazen bir programla bazen bir başka programla açmak isteyebilirsiniz. Biliyorsunuz, normalde bir dosyanın bir programı olur, ve bu dosyaya çift tıklandığında o program açılır ve dosyayı işletir. Ancak şöyle bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz. HTML dosyalarını düzenleyen bir kimsesiniz diyelim. Bir HTML dosyasının üzerine çift tıkladığında Internet Explorer açılıyor, buraya kadar bir problem yok. Ama varsayalım k, bazı durumlarda bu dosyayı ailenizin metin editörü NOTEPAD ile açmak ve içeriğini düzenlemek istiyorsunuz. Bu durumda bir HTML dosyasına sağ fare düğmesi ile tıklasanız da açılacak olan menüden NOTEPAD komutunu çalıştırsanız da dosya otomatik olarak Notepad ile açılsa fena mı olur?

Olmaz, olmaz. Aşağıdaki örneği HTML dosyaları ve NOTEPAD için yaptım. Siz bunu GIF dosyalarınız, TXT dosyalarınız yani ayarlamak istediğiniz bütün dosya çeşitleri için ufak tefek değişiklikler ile uygulayabilirsiniz. Soyadı HTM olan dosyaların üzerine gidip sağ fare düğmesine bastığınızda NOTEPAD uygulaması ile bu dosyayı açacak olan bir menü komutu eklemek için aşağıdaki adımları takip edin:

1. Herhangi bir klasör penceresini açın.
2. GÖRÜNÜM menüsünden KLASÖR SEÇENEKLERİ komutunu çalıştırın.
3. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun DOSYA TÜRLERİ bölümüne gelin.
4. Listeden aşağı doğru kayarak MICROSOFT HTML DOCUMENT seçeneğini bulun ve seçili duruma getirin.
5. EDIT düğmesine basın.
6. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda YENİ düğmesine basın.
7. EYLEM bölümüne NOTEPAD, uygulama bölümüne de NOTEPAD.EXE yazın ve ENTER tuşuna basın.
8. İki kere KAPAT düğmesine basarak diyalog kutularını kapatın.

Bundan sonra herhangi bir klasör penceresinde soyadı HTM olan herhangi bir dosya gidip sağ fare düğmesine bastığınızda ekrana gelecek olan menüde NOTEPAD komutunu göreceksiniz. Bu komutu çalıştırdığınızda ekrana NOTEPAD uygulaması gelecek ve dosyanın içeriğini düzenlemek üzere ekranda gösterecek. Oysa dosyaya çift tıklarsanız ekrana Internet Explorer uygulaması gelecek ve dosyayı ekranda görüntüleyecek.

Ekran Ayarlarına Erişim

Ekran modunu, çözünürlüğünü ve renk derinliğini sık sık değiştiren bir kullanıcı iseniz, araç çubuğuna ekran çözünürlüğü ve renk derinliğini tek tıklama ile değiştirebileceğiniz bir menünün açılması sağlayan bir simgecik ekleyebilirsiniz. Bunun için ekranda masaüstünde boş bir yere gelin. Sağ fare düğmesine basın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun SETTINGS bölümüne gelin. Burada ADVANCED düğmesine basın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun GENERAL bölümünde SHOW SETTINGS ICON ON TASKBAR seçeneğini aktif hale getirin. Yapılacak olan değişikliklerin anında uygulanması için de APPLY THE NEW COLOR SETTINGS WITHOUT RESTARTING seçeneğini aktif hale getirin ve OK düğmesine basın. Artık araç çubuğunuzun sağ alt tarafında minik bir monitör simgesi göreceksiniz. Bu simgeye tıkladığınızda bir menü açılacak. Bu menüyü kullanarak ekran kartınızın desteklediği renk derinliği ve çözünürlüklere anında atlayabilirsiniz

Logoff Ne İşe Yarar

Eğer bilgisayarınızı sadece siz kullanıyorsanız BAŞLAT menüsündeki "xxx oturumunu kapat" seçeneğini silerek BAŞLAT menüsünde gereksiz yer kaplamasını engelleyebilirsiniz. Bunun için minik bir REGISTRY ayarı gerekiyor. Aşağıdaki adımları takip edin:

1. BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın.
2. HKEY_CURRENT_USER \ Software \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ Policies \ Explorer bölümüne gidin.
3. Sağ taraftaki alanda boş bir yere sağ fare düğmesi ile tıklayın. NEW * DWORD Value komutunu çalıştırın.
4. Adını NoLogOff yapın.
5. Üzerine çift tıklayın ve değerini 1 yapın. Örnek için aşağıdaki resme bakabilirsiniz.
6. REGEDIT programını kapatın ve Windows'u kapatıp açın.

Artık Başlat menünüzde "xxx oturumunu kapat" seçeneği görülmeyecektir. Bu seçeneği tekrar görünür hale getirmek için NoLogOff değerini 0 yapmanız yeterlidir.

Geçmiş Klasörünü Başlat Menüsüne Eklemek

Internet Explorer'ın oldukça faideli bir özelliği olan ziyaret edilen siteleri GEÇMİŞ (HISTORY) şeklinde gösterme özelliğini BAŞLAT menüsüne bir Menü olarak ekleyebilirsiniz. Böylece daha önce ziyaret etmiş olduğunuz Web sitelerinin çetelesine hızlı yoldan erişmiş olursunuz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edin.

1. BAŞLAT düğmesine gelin ve üzerinde sağ fare düğmesine tıklayın.
2. Açılacak olan menüden AÇ komutunu çalıştırın.
3. Ekrana gelecek olan pencerede DOSYA menüsünden YENİ * KLASÖR komutunu çalıştırın.
4. Yeni klasörün adını aynen aşağıdaki gibi yapın

WEB TARİHÇESİ.{FF393560-C2A7-11CF-BFF4-444553540000}

5. ENTER tuşuna basın ve bu klasör penceresini kapatın. Artık Başlat menünüzde açtığınızda aşağıdaki örnek ekran görüntüsünde olduğu gibi Web Tarihçesi adı altında bir klasör göreceksiniz. Bu klasörün içinde bütün sörf geçmişiniz yatacaktır. Eskiden gitmiş olduğunuz sitelere buradan hızlıca erişebilirsiniz.

Not: Yukarıdaki satırı aynen girmeye dikkat edin, sonunda da boşluk yoktur, unutmayın. Aksi takdirde klasör görevini görmeyecektir.

Kısayollar

Sistem özelliklerinin görüntülendiği diyalog kutusunu en hızlı açma yolunun Windows tuşundan geçtiğini biliyor muydunuz. Windows tuşuna basın ve basılı tutun, Pause/Break tuşuna basın. Sistem özellikleri diyalog kutusu ekrana gelecektir

Windows'un Disket Sürücü Problemi

Bazı Windows 98 kullanıcıları 98’e terfi ettikten sonra daha önceden kuzu kuzu çalışan disket sürücüleri ile problem yaşadıklarını söylüyorlar. Bu püf noktamız bazı sorunların giderilmesi için kullanılabilir.

Alt tuşuna basın ve Basılı tutun, My Computer üzerine çift tıklayın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Performance bölümüne gelin, File System düğmesine basın. Floppy Disk üzerine tıklayın ve eğer “Search for New Floppy Drives Each Time Your Computer Starts” seçeneği aktifse pasif hale getirin. Daha sonra Removable Disk bölümüne gelin ve write-back caching seçeneğinin pasif olup olmadığını kontrol edin, eğer aktifse pasif hale getirin. Tamam düğmesine basın ve Windows’u yeniden başlatın. Bu püf noktasını uygulamak sadece disketlerle değil Zip sürücüler ve teyp yedekleme üniteleri, CD-ROM sürücüler ile problem yaşayan kullanıcıların da işine yarayabilir, bir denemekte fayda var.

Donanım Profillerini Oluşturmak

Eğer bilgisayarınızdaki tüm donanımı her zaman kullanmıyorsanız ve kimi zaman kullanmadığınız donanımın sistemde kurulu olmasını istemiyorsanız, Windows 95 ya da 98’in sistem ayarları sayesinde farklı durumlar için farklı profiller kullanabilirsiniz. Bir donanım profili, o an sisteminizde kurulu ve mevcut durumda olan donanım hakkında bilgi verir ve standart olarak Windows’da Original Configuration isimli tek bir donanım profili vardır.

Varsayalım kimi zaman sistemimizdeki CD sürücünün kullanılabilir olmasını istemiyoruz. Öte yandan, her kullanmak istediğimizde tekrar eklemek ve ihtiyacımız kalmadığında kaldırmak gibi bir yol da epeyce can sıkıcı oluyor. Bu sorunu çözmenin en kolay yolu, yeni bir donanım profili oluşturmaktır. Bunun için önce My Computer sağ tuş menüsünden Properties’i ya da Control Panel’den System’ı seçerek System Properties diyalog kutusunu açın.

Daha sonra Hardware Profiles sekmesine tıklayın. Eğer daha önce bu konuda hiçbir şey yapmadıysanız sadece Original Configuration isimli bir profil görülecektir. Copy tuşuna tıklayarak bu orijinal konfigürasyonun bir kopyasını oluşturun ve profile bir isim verin.

Başlangıç aşamasında iki profil de birbirinin aynısı olacaktır. Değişikliği yeni oluşturduğunuz profilde yapabilmek için önce sisteminizi yeniden başlatmanız gerekecektir.

Sisteminiz yeniden başladığında, Windows size her zamankinden farklı olarak bir menü sunacak ve hangi donanım profilinde çalışmayı istediğinizi soracaktır. Herhangi bir profili seçene kadar sistem bekleyecektir. Windows NT’de ise belli bir süre içinde herhangi bir donanım profili seçilmezse, önceden belirlediğiniz bir profille otomatik açılış sağlayabiliyorsunuz. Burada yeni oluşturduğunuz profili seçin.

Windows açıldıktan sonra istediğiniz donanım bileşenlerini System Properties diyalog kutusundaki Device Manager sekmesini kullanarak sisteminizden çıkarmanız gerekiyor.

Bütün bu işlemleri gerçekleştirdiğini andan itibaren, bu işlemler öncesinden farklı olarak sisteminizden bir donanımı kaldırmak istediğinizde, Windows size bu değişikliğin tüm konfigürasyonlarda mı yoksa sadece belirli profillerden mi kaldırılmak istendiğini soracaktır

Yazı Tipi Boyutunu Değiştirmek

Çalıştığınız ekran çözünürlüğüne göre kimi zaman yazılar çok küçük veya büyük görüntülenebilir. Örneğin ekrana daha çok görüntü sığması için yüksek çözünürlükte bir modda çalışıyorken yazılar o kadar küçük olabilir ki okuyamazsınız bile.

Çaözünürlüğü değiştirmeden yazıtiplerinin boyutlarını değiştirebilirsiniz. Bunu yapmak için masaüstü sağ tuş menüsünden Properties’i veya Control Panel’den Display’i seçin. Settings sekmesinde Advanced tuşuna basıp Font Size olarak Large Fonts veya Small Fonts seçeneklerinden birini seçebilirsiniz. Eğer isterseniz Other komutuyla istediğiniz özel bir boyuta da getirebilirsiniz.

Uzun Dosya İsimlerini Komut Satırında Kullanmak

Windows 95/98 her ne kadar artık uzun dosya isimlerine imkan tanıyor gibi görünse de aslında dosya organizasyonunda yine DOS’un 8+3 kuralına bağlı kalır. Uzun isimleri destekleyen aslında Windows Gezgini’dir. Bu sebeple gerçek MS-DOS modunda bu uzun dosya isimlerinin hiçbiri görünmez. Yine de Windows altında komut satırında bir klasörü incelediğinizde uzun isimlerin hepsini görebilirsiniz. Eğer bu uzun dosya isimlerini herhangi bir DOS komutunda kullanmak istiyorsanız, yapmanız gereken dosya isimlerini tırnak içinde kullanmaktır, "c:\program files\accessories\mspaint.exe" gibi

CHK Dosyalarını Ne Yapmalı

DOS veya Windows 95/98 altında SCANDISK programını çalıştırdığınızda veya yine DOS altında CHKDSK programını çalıştırdığınızda sabit diskinizde CHK uzantılı dosyaların belirdiğini göreceksiniz. SCANDISK ve CHKDSK programları sabit diskin içeriğini ve üzerini tarayarak diskin yapısı ve durumu hakkında raporlar oluşturur. Bu raporlar sonucunda oluşan CHK uzantılı dosyaların amacı, sabit diskinizin üzerinde bir dosya tarafından sahiplenilmiş, kullanılıyormuş izlenimi veren fakat aslında hiç kullanılmayan bölgeleri göstermektir. Bu tür bölgeler genellikle programın kilitlenmesi, sistemin çökmesi veya elektrik kesilmesinden dolayı tamamlanamayan diske dosya yazma işlemleri sonucunda oluşur.

Bu CHK dosyalarının içeriğine TYPE komutu ile baktığınızda anlamsız yazı ve şekiller görürsünüz. CHK ile temsil edilen dosya herhangi bir dosya tipi olabilir veya yarım kalmış bir dosyanın kalıntıları olabilir. Bu tür dosyaları Windows Write ile yüklemeyi deneyin.

Write programı bu şekilde kayıplara karışmış dosyaları açmakta enteresan şekilde başarılı sonuçlar veriyor.

Write ile açtıktan sonra dosyanın üzerinde dolaşarak yararlı bilgi olup olmadığı, hangi tip bir dosya olduğu konusunda inceleme yapabilirsiniz. Eğer orijinal dosya tipini anlayabilirseniz, isim değiştirme komutu ile dosyanın CHK uzantısını ilgili formatı belirten uzantı ile değiştirip dosyayı açmayı deneyebilirsiniz

Görev Çubuğundaki Hoparlör Simgesinden Kurtulmak

Eğer bilgisayarınızda bir ses kartı yüklüyse, standart olarak görev çubuğunuza ses seviyesini ayarlayabileceğiniz bir hoparlör ikonu yerleştirilir. Eğer bu ikondan kurtulmak istiyorsanız, doğal olarak ilk akla gelen yer aslında Start Menu/Settings altındaki Taskbar seçeneğidir. Burada görev çubuğu ile ilgili tüm ayarlar gerçekleştiğinden gerekli ayarın burada olacağı düşünülür. Halbuki görev çubuğuyla ilgili benzer ayarlar hep ilgili uygulamaların içindedir. Bu örneğimizde de Control Panel altındaki Multimedia bileşenini incelediğinizde ses seviyesini ayarladığınız sayfada ilgili işareti kaldırarak görev çubuğunuzu rahatlatabilirsiniz.

Bir Ağ Üzerinde Dosya Ve Yazıcı Paylaşmak

Eğer dosya ve yazıcılarınızı ağ üzerindeki diğer kullanıcılarla paylaşmak istiyorsanız, önce paylaşım imkanını sağlamak üzere Control Panel/Network’e çift tıklayarak ağlarla ilgili diyalog kutusunu açın. Daha sonra File and Printer Sharing butonuna tıklayarak açılan diyalog kutusundaki ilgili seçenekleri işaretleyin. Bundan sonra paylaşıma açmak istediğiniz klasör ve yazıcılar üzerinde farenin sağ butonuna tıklayıp açılan menüden Paylaşım’ı seçerek diğer ağ kullanıcılarının ona ulaşabilmesini sağlayabilirsiniz

 

Tek Tıklama İle Windows'u Kapatın

Windows’u kapatmak için genellikle Start/Shut Down seçeneğini seçerek açılan diyalog kutusundan Shut Down seçeneğini işaretleyip OK butonuna tıklamanız gerekir. Eğer aktif bir uygulama yoksa, normalde uygulamaları kapatmak için kullandığımız ALT+F4 klavye kısayolu da diyalog kutusunu açmak için kullanılabilir. Tek bir tıklamayla Windows’u kapatabilmeyi ister misiniz?

Bunu gerçekleştirmek için masaüstüne bir kısayol eklememiz gerekli. Fare imleci masaüstündeyken farenin sağ tuşuna basın ve kısayol menüsünden New/Shortcut’ı seçin. Komut satırı kısmına "RUNDLL32.EXE user,ExitWindows" yazın ve Next butonuna tıklayın. Kısayolunuza bir isim verin ve işlemi sonlandırın. Bu kısayola tıklamak artık Windows’un hemen kapanmasını sağlayacaktır. Ama işinizi biraz daha kolaylaştırarak bu kısayola bir de klavye vuruşu tanımlayalım. Oluşturduğunuz kısayol üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayarak menüden Properties’i seçin. Burada Shortcut sekmesi altında Shortcut Key alanına istediğiniz tuş kombinasyonunu girin.

Sık Kullanılan Dosyalara Hızlı Erişim

Çok sık kullandığınız program ve dosyalara başlat menüsü ya da Windows gezgini’nden ulaşmayı sıkıcı ve vakit kaybettirici buluyorsanız, dosya ve program açma işlemlerini tek tıklamaya indirebilirsiniz. Bunun için oldukça pratik dört yol var: Masaüstünde kısayol yaratmak, kısayol tuşu atamak, araç çubuğuna yerleştirmek, System Tray’e yerleştirmek. Masaüstünde kısayol yaratmak için, istediğiniz klasör, program ya da dosyayı masaüstünüze farenin sağ tuşu ile sürükleyip, Burada Kısayol Yarat seçeneğini seçin. Programa ya da bir belgeye kısayol tuşu atamak için, herhangi bir yerde kısayolunu yaratın. Sonra bu kısayola sağ tuşla tıklayıp, Özellikler’i seçerek, ya da kısayolu seçip Alt-Enter tuşlarına basarak, açılan özellikler kutusundaki Kısayol sekmesine tıklayın. Kısayol Tuşu kutusuna tıklayıp, programı çalıştırmasını istediğiniz tuşlara basın. Tamam tuşuna basarak pencereyi kapatın. Bundan böyle bastığınız tuşları kullanarak programınızı çalıştırabilirsiniz.

Programı bir araç çubuğuna yerleştirmek için, öncelikle, sabit diskinizin hehangi bir yerinde, bu araç çubuğuna eklenecek kısayolların barındırılacağı bir klasör yaratın. Sonra görev çubuğuna sağ tuşla tıklayarak, Araç Çubukları seçeneğindeki Yeni Araç Çubuğu’na tıklayın. Klasör kutusuna az önce yarattığınız klasörü girin. Görev çubuğu üzerinde yeni bir araç çubuğu yaratılacaktır. Bunu ekranın istediğiniz yerine sürükleyebilirsiniz. Eklemek istediğiniz programları araç çubuğuna sürükleyerek, kısayollarını oluşturabilirsiniz. Bir programı System Tray’e eklemek için, WinTray gibi Shareware/Freeware programların dışında, Windows 98 CD’sinde \tools\reskit\desktop klasöründe bulunan QuikTray programını kullanabilirsiniz. Öncelikle, programı sabit diskinizde bir klasöre çekip, c:\windows\start menu\programs\startup (Türkçe Windows’larda ..\programs\startup yerine ..\programlar\başlangıç) klasöründe bir kısayol yaratın. Sonra programı çalıştırın. System Tray’e eklemek istediğiniz programları QuikTray penceresinin içine sürükleyip bırakın. Tüm programları attıktan sonra, Close tuşuna basarak kapatın. Artık, Görev çubuğunun sağ alt köşesindeki ikonlara tek tıklayarak programlarınızı çalıştırabilirsiniz

Hızlı Aç/Kapa

Windows 95 altında DLL (Dynamic Library Link - Dinamik Kitaplık Bağlantısı) geliştirirken, özellikle Windows 95 kabuğu altında çalışmak üzere DLL dosyası derleme aşamasında bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Eğer Windows Gezgini bu DLL dosyasını kullanıyorsa derleyici bu DLL’in yeni sürümünü diske yazamayacaktır. Bu durumda ilk akla gelen kesin çözüm Windows 95’i kapatıp tekrar başlatmaktır. Ya da Windows 95 üzerinde bir ağa bağlı olarak çalışıyorsanız, log off olup tekrar log on olmak, yani ağa tekrar girmek yeterlidir.daha hızlı bir çözüm olarak ise Windows Gezgini’ni iptal etmeyi önerebiliriz:

Öncelikle bir DOS komut satırı açın. Sonra Start (Başlat) menüsüne tıklayın ve "Shut Down" (Oturumu Kapat) komutunu seçin. CTRL, ALT ve SHIFT tuşlarını aynı anda basılı tutarak "No" (Hayır) düğmesine tıklayın. Böylece Windows Gezgini’ni kapatmış oldunuz. Gezgin’i tekrar başlatmak için komut satırında EXPLORER yazarak ENTER tuşuna basın.

Gezginin DLL’leri daha hızlı ve otomatik olarak silmesi için bir kayıt anahtarı (registry key) ekleyebilirsiniz. REGEDIT içerisinde "HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer altına "AlwaysUnloadDLL" adlı yeni bir anahtar ekleyin ve standart değer olarak "1" verin.

Bu yukarıda anlatılan özellikten faydalanmak için sadece DLL geliştiren bir programcı olmanız gerekmiyor. Eğer kullanıcı testleri tam olarak yapılmamış bir programa denk geldiyseniz (örneğin Internet’ten her önünüze gelen programı çekiyorsanız) veya bulduğunuz her beta sürümün üzerine balıklama atlıyorsanız gezginin çalışmasının engellendiği ya da kilitlendiği durumlarla karşı karşıya kalıyorsunuzdur. Bu gibi durumlarda Windows Gezgini’ni yukarıda anlattığımız gibi kapatmanız Windows 95’i komple kapatmaktan daha hızlı bir çözüm olacaktır, özellikle sisteminiz yavaşsa.

Unutulmaması gereken bir durum daha var: Gezgin yeniden başlatıldığında, Başlangıçta (Startup) bölümünde bulunan uygulamalar otomatik olarak çalıştırılmayacaktır. Dolayısıyla bunların tek tek sizin tarafınızdan çalıştırılması gerekiyor. Burada çok fazla program varsa, hepsini tek tek çalıştırmak belki de Windows’un tekrar açılmasından uzun sürebilir.

Sisteminizde kullanıcı profilleri aktif halde ise, Gezgin’i kapatıp açmanın başka bir yolu daha var. Start menüsünden sistemi kapatma komutunu seçin. Bütün programların kapatılıp başka bir kullanıcı olarak oturum açma seçeneğini seçin ve sisteme kendiniz olarak yeniden girin

Denetim Masasını Başlat Menüsüne Eklemek

Denetim Masasını başlat menüsüne eklemek için aşağıdaki adımları takip edin:

1. Başlat düğmesinin üzerine gelin, sağ fare düğmesine tıklayın, Aç komutunu çalıştırın.

2. Dosya menüsünden Yeni * Klasör komutunu çalıştırın.

3. Yeni klasöre Control Panel.{21EC2020-3AEA-1069-A2DD-08002B30309D} ismini verin (noktayı yazmayı unutmayın).

Artık Denetim Masası simgelerini başlat menüsünde görebileceksiniz. Aynı püf noktası Yazıcılar klasörü için de geçerlidir. Bunun için de yine yeni bir klasör yaratıp adını

Printers.{2227A280-3AEA-1069-A2DE-08002B30309D}

Olarak değiştirmeniz yeterlidir. Tekrar ediyoruz, nokta önemli. Noktayı atlamamaya özen göstermelisiniz

Takas Dosyası

Özellikle sabit diski ağzına kadar dolu olan kullanıcılar bu değerli megabaytları Windows 95’e kaptırmamak için takas dosyasının boyutunu sınırlamayı tercih ediyorlar. Bunun için yapacağınız işlem aşağıdaki adımları takip etmek:

1. Denetim Masasını açın, Sistem üzerine çift tıklayın (Control Panel*System).

2. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Başarım (Performance) bölümüne gelin.

3. Sanal Bellek (Virtual Memory) düğmesine basın.

4. “Kendi ayarlarımı kendim belirleyeyim” (Let me specify my own setting) seçeneğini aktif hale getirin.

5. Takas dosyasının boyutunu belirleyin. Bu boyut belleğinizin en az iki katı olmalıdır.

Tamam düğmesine basın ve Windows 95’i yeniden başlatın. Yeni takas dosyanız hayırlı uğurlu olsun

Windows'u Yeniden Başlatmak

Bilgisayarı boot etmeden sadece Windows 95 veya Windows 98’i yeniden başlatmak istiyorsanız bunu komut satırından tek bir satırla yapabilirsiniz. Başlat menüsünden çalıştır komutunu çalıştırın.

C:\WINDOWS\RUNDLL.EXE user.exe,ExitWindowsExec

Yazıp Enter tuşuna basın. Windows 95/98 yeniden başlayacaktır.

Eğer her seferinde bu satırı yazmak yerine bu komutu bir simge olarak Başlat menüsüne eklemek istiyorsanız da aşağıdaki adımları takip etmeniz yeterli.

1. Başlat menüsüne sağ fare düğmesi ile tıklayın. Ekrana gelecek olan menüden Aç komutunu çalıştırın. Başlat menüsünün klasörü açılacaktır.

2. Dosya menüsünden Yeni * Kısayol komutunu çalıştırın.

3. Kısayolun komut satırı olarak C:\WINDOWS\RUNDLL.EXE user.exe,ExitWindowsExec yazın. İleri düğmesine basın.

4. Kısayolun ismini “Windows’u Yeniden Başlat” yapın ve Tamam düğmesine basın.

5. Başlat menüsü klasörünü kapatın.

Artık Başlat menünüzde “Windows’u Yeniden Başlat” komutu bulunacak. Bu komutu çalıştırıp Windows 95/98’i yeniden başlatabilirsiniz.

Windows 95'e Eski DOS

EĞER Windows 95'i doğrudan yükleyip eski işletim sistemleriniz DOS ve Windows 3.1'i yok ettiyseniz ya da sisteminiz doğrudan Windows 95 ile birlikte geldiyse, diğer işletim sistemlerine hiç sahip olmadıysanız bunları şimdi sisteminize ekleyebilirsiniz. Böylelikle bilgisayarın açılışı esnasında istediğiniz işletim sistemini seçip, bilgisayarın ona göre açılmasını sağlayabilirsiniz. Geri dönüp bunları tekrar yaratmak bir an size imkansız gibi gelebilir. İki alternatif çözüm mevcut.

Birinci yol olarak:

DOS komut satırına çıkış yaptıktan sonra DOS disketlerinden birincisini sürücüye takarak sisteme DOS işletim sistemini yükleyin. Bu işlemi yaptıktan sonra artık Windows 95 açılmayacaktır. DOS'un yüklenmesi bittikten sonra Windows 3.1'i yükleyin. Son olarak da Windows 95'i eski Windows 95 dizinine yeniden yükleyin. Bu işlem oldukça zaman alıcıdır.Bu işlem sırasında ekran kartı gibi bazı kartların sürücülerini tekrar yüklemeniz gerekebilir. Bu yöntem, bazı karışıklıklara yol açabileceği için pek tavsiye edilemez.

Sistemde kurulu olan Windows 95'e hiçbir zarar getirmeden, ama daha karmaşık bir yolla bu işi çözmek mümkün:

Başlangıç olarak, DOS'un 5 ya da daha üstü bir sürümünün ilk disketini bilgisayarınıza takın. Windows 95 üzerinde bir DOS penceresi açın ve aşağıdaki komutları bu DOS penceresinde girin:

C:
CD\
MD OLD_DOS
COPY A:\IO.SYS IO.DOS
COPY A:\MSDOS.SYS MSDOS.DOS
COPY A:\COMMAND.COM COMMAND.DOS
COPY COMMAND.DOS OLD_DOS\COMMAND.COM

Şimdi basit bir metin editörü yardımıyla "CONFIG.DOS" adlı bir dosya yaratın ve bunu C:\ klasörüne kopyalayın. Dosya içeriği aşağıdaki gibi olacaktır:

SHELL=C:\OLD_DOS\COMMAND.COM C:\OLD_DOS /P

Arkasından benzer şekilde C:\AUTOEXEC.DOS dosyasını yaratın.

PATH C:\OLD_DOS
PROMPT $P$G

Ana rehberdeki C:\MSDOS.SYS dosyasının yedek bir kopyasını boş bir diskete kaydedin. Bu işi yapmadan önce DOS'un ATTRIB komutunu ya da Windows 95 Gezgini'ni kullanarak dosyanın Hidden/System/Read-Only özelliklerini kapatın.

Bu yedekleme işinden sonra orijinal MSDOS.SYS dosyasının içini yine editör programıyla açın. Dosyanın [Options] bölümüne aşağıdaki satırı ekleyin:

BOOTMULTI=1

Eğer dosya içerisinde "BootKeys=0" adlı bir satır bulunuyorsa bunu "BootKeys=1" olarak değiştirin.

Bu işlemlerden sonra sistemi açtığınızda Starting Windows 95 ibaresi görüldüğünde "F4" tuşuna bastığınızda sistemin DOS işletim sistemi ile açılması gerekiyor.

DOS işletim sistemini en basit haliyle açtığımız için çalıştırılabilir komutlar sadece COMMAND.COM'un dahili komutları olacaktır. Windows 95'i başlatmak istediğinizde sistemi yeniden başlatıp, hiçbir tuşa basmadan Windows 95'in açılışını beklemelisiniz.

DOS'un konfigürasyonunun düzenlenmesi işin en zor kısmını oluşturuyor. Çalıştırılabilir bütün DOS komutlarını ve diğer DOS dosyalarını C:\OLD_DOS klasörüne kopyalayın. DOS altında kullanılan tüm sürücü ve TSR programların CONFIG.DOS ve AUTOEXEC.DOS dosyalarına eklenmesi gerekmekte. Eğer sistemi F4 kullanarak DOS ile açtıysanız bu düzenleme işlemini CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT dosyalarında yapmanız gerekiyor.

".W40" uzantılı hiçbir dosyayı değiştirmeyin, silmeyin. DOS'un SETUP komutunu ve SYS komutunu da sakın çalıştırmayın. Aksi halde Windows 95'in başlangıç dosyalarını büyük olasılıkla yok edersiniz. Sonra da ayıklayın pirincin taşını.

Bu işlemin temel yapısı Windows Resource Kit içinde de anlatılmakta. İşlemin yapılabilmesinin tek şartı, kullandığınız DOS'un sürümünün 5 ve daha üstü olması. Bu arada sizin de dikkat etmeniz gereken bazı özel noktalar var: Birinci olarak DOS ile sistemi açtığınızda Windows 3.1'i yüklemek isterseniz, Windows 95'in bulunduğu klasörden farklı bir yere yüklemelisiniz. Windows 3.1'i kullanmak için sistemi DOS ile açıp, WIN yazıp ENTER'a basmalısınız.

Dosyalar Grubunu Çalıştırmak

İşte size birden fazla programı aynı anda çalıştırmayı kolaylaştıran bir Windows ipucu: Sabit diskinizde bir klasör yaratın, (örneğin c:\HBN) ve program kısayollarınızı bunun içine yerleştirin. Sonra masaüstünüze farenin sağ tuşu ile tıklayıp, açılan menüden New/Shortcut'ı seçin. Create Shorcut diyalog kutusunda komut satırı olarak şunları yazın:

COMMAND /C FOR %%V IN (C:\HBN\*.*) DO START %%V

Next'e tıkladıktan sonra bu kısayola bir isim verin ve Finish düğmesine basın.

Burada "START c:\HBN\*.*" komutunun FOR komutu yerine kullanılabileceğini düşünebilirsiniz. fakat START komutu *.* gibi joker karakterleri desteklemiyor. START komutu ile çalıştırılacak dosyanın adının tam olarak belirtilmesi gereklidir. Bu dosya bir program ya da herhangi bir programla ilişkili bir dosya olabilir. Örneğin birçok sistemde "START README.TXT" komutu Not Defteri uygulamasıyla README.TXT dosyasının açılmasını sağlayacaktır. Eğer dosya bir kısayolsa (.LNK uzantılı bir dosya), START bu kısayolun yöneltildiği dosyayı çalıştıracaktır.

Otomatik Çalışan CD'ler

Windows 95/98 yüklü PC'lerde takılan CD'ler müzik CD'si ise otomatik olarak CD Player ile çalınır, program CD'si ise otomatik olarak çalışmaya başlar. Sessiz bir ortamda birdenbire bağırmaya başlayan şarkıcı, ya da düşük konfigürasyonlu bir PC'de açılmaya çalışan animasyonlu bir CD arabirimi oldukça can sıkıcıdır. Bir CD'nin otomatik olarak çalışmaya başlamasını engellemek için, CD'yi sürücüye koyup çekmeceyi iterken, CD sürücünüzün ilk okuma hareketleri bitinceye kadar SHIFT tuşunu basılı tutun.

Yazılım Kaldırmak

Bilgisayarınıza bir program kurduğunuzda, programın çalışması için gerekli olan dosyaların tamamı programın kendi dizinine değil, bazıları Windows ve altındaki dizinlere yüklenirler. Ayrıca, kurulan her uygulama sistemde kendine göre değişiklikler yapar. Bilgisayarınıza yüklediğiniz bir programdan silip atarak kurtulmak bu yüzden o kadar da kolay değil. Her ne kadar pek çok program kendi Uninstall programıyla birlikte geliyorsa da, bazı programlar için bu geçerli değildir. Sisteminize yüklediğiniz bir program 16 bitlik bir uygulama ise, babadan kalma yöntemleri ya da üçüncü parti programları kullanmak zorunda kalabilirsiniz. Eğer bir Windows 95/98 programı kurduysanız, Windows'un içindeki program ekleme/kaldırma özelliğini kullanabilirsiniz.

Control Panel içinde bulabileceğiniz Add/Remove Programs sayesinde daha önce kurmuş olduğunuz yazılımları sisteminizden rahatlıkla kaldırabilirsiniz. Hatta eğer Windows'un kurulumu sırasında size tavsiye edildiği gibi eski sistem dosyalarını sakladıysanız, yine bu denetim masası bileşeni aracılığıyla Windows'u silebilirsiniz. Ayrıca Windows'un kurulumu sırasında yüklemediğiniz bileşenleri de buradan ekleyebilir, gerekmeyenleri kaldırabilirsiniz.

Burada bir sorun, kurduğunuz 32 bitlik bir programı elle sildiğinizde ortaya çıkıyor. Programın kurulum bilgileri hala Windows Registry'sinde yer aldığı için, Add/Remove Programs'a baktığınızda programı hala yüklüymüş gibi görürsünüz. Hatta kaldırmak istediğinizde dosyaları bulamadığından hata mesajı ile karşılaşacaksınız. Bundan da Registry Editor'ı kullanarak kurtulabilirsiniz. bunun için Windows klasöründeki REGEDIT.EXE programını çalıştırın ve MyComputer\HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Uninstall'ın altında programınızın adını arayın ve bulursanız, anahtarı silin.

Gizli Dizin Yaratmak

Bir dizine Windows içinden erişimi engellemek, fakat yine de bu dizine DOS üzerinde erişilmesine izin vermek mümkün. Yapmanız gereken klavyeden ALT tuşunu basılı tutarak, sayısal tuş takımından üç karakterli bir sayı girmek ve ALT tuşunu bırakmak. DOS komut isteminde, örneğin ALT-255 bileşeniyle ortaya çıkan karakter bir boşluk olacaktır. Bu boşluk karakteriyle klavyedeki SPACE tuşuna bastığınızda çıkan karakter aynı değildir (SPACE tuşunun karşılığı ALT-032). İçinde böyle bir karakter taşıyan bir klasörü Windows Gezgini'nden açmaya çalıştığınızda, " adlı bir klasör yok" gibisinden bir mesaj verilecektir.

Gizli klasör oluşturmak için ALT tuşu ile basabileceğiniz karakterler, 158, 159, 169, 176..224, 226..229, 231..240, 242..245, 247, 249, 251, 252, 254 ve 255 numaralı karakterlerdir. Windows 3.1, bu karakterlerden 221 ile 249 arasındakileri görebilir

Görev Çubuğu Ayarları

Windows 95'in sağladığı en büyük kolaylıklardan biri de görev çubuğudur. Özellikle aynı anda açık çok fazla programla çalışanlar için bir can simidi olan görev çubuğunu, ayarlarıyla oynayarak daha etkili bir şekilde kullanabilirsiniz. Start menüsündeki Settings seçeneğinin altında yer alan Taskbar seçeneğine tıklayarak ya da görev çubuğu üzerine farenin sağ tuşu ile tıklayıp Properties'i seçerek görev çubuğunun ayarlarının yapıldığı diyalog kutusuna erişebilirsiniz. Buradaki seçenekler şunlardır:

* Always on top: Görev çubuğunun diğer pencerelere göre ön planda durmasını sağlar. Böylece görev çubuğu her zaman tıklayabileceğiniz bir konumda bulunur.

* Auto hide: Fare işaretçisi görev çubuğunun üzerinde değilken görev çubuğunun otomatik olarak gizlenmesini sağlar. Fareyi görev çubuğunun bulunduğu yere götürürseniz kendiliğinden görünür hale gelir. Bu sayede bir miktar yer kazancınız olur. Dezavantajı ise kimi zaman çalıştırdığınız uygulamaların alt kısımlarındaki buton ya da ikonlara tıklamak istediğinizde bir anda kendinizi görev çubuğuna tıklarken bulabilmeniz.

* Show small icons in Start menu: Start menüsündeki ikonların daha küçük görüntülenmesini sağlar. Böylece eğer Programs menünüzün çok fazla dalı varsa yer kaybından kurtulursunuz.

* Show clock: Görev çubuğunun en sağ altında saatin görüntülenmesini sağlar.

Görev çubuğunu daha etkin kullanmanın bir yolu, onu ekranda daha rahat kullanabileceğiniz bir yere taşımaktır. Bunu yapmak için, görev çubuğunu boş bir yerinden tutup, ekranın istediğiniz kenarına sürüklemelisiniz. İsterseniz, görev çubuğunu çekip genişletebilirsiniz.

Evden İşe Dosya Alışverişi

Eğer bir bilgisayardan diğerine çok sık dosya aktarıyorsanız, şunlardan birisini mutlaka yaşamışsınızdır: Tüm dosyaları aktardığınızı sanırsınız ama eve geldiğinizde en önemlisini unuttuğunuzu görürsünüz; öyle çok getir-götür olmuştur ki en güncelinin hangisi olduğunu karıştırırsınız; evdeki dosya üzerinde değişiklik yaparsınız ama işe geldiğinizde evde düzelttiğiniz dosyadan daha yeni bir versiyonla karşılaşırsınız...

Windows 95 ve 98'de bu tür sorunlarınızı çözecek bir masaüstü bileşeni var: Briefcase. Bu evrak çantası çok basit bir mantıkla çalışıyor. Sık taşıdığınız dosyaları evrak çantanızın üzerine bırakıyorsunuz, böylece birer kopyalarını çantanıza atmış oluyorsunuz.

Bundan sonra her taşımanızdan önce Briefcase'in içindeki Briefcase menüsünden Update All'u seçerek çantadaki tüm dosyaların güncellenmesini sağlıyorsunuz. Artık tek yapmanız gereken ister diskete, ister taşınabilir bilgisayarınıza evrak çantanızı götürmek. Tabii hala çantanızı evde unutabilirsiniz.

DLL Dosyaları

DLL dosyalarını canlandırmak istiyorsanız, herhangi bir metin düzenleyici program aracılığıyla aşağıdaki satırları dll.reg adında bir dosyaya kaydedin. Yazım hatası yapmamaya özen gösterin.

REGEDIT4

[HKEY_CLASSES_ROOT\clpfile\DefaultIcon]

[HKEY_CLASSES_ROOT\dllfile\DefaultIcon]

Daha sonra dll.reg dosyasının üzerine farenin sağ tuşu ile tıklayıp, açılan menüden Merge'ü seçin. Herhangi bir yazım hatası yapmadıysanız, dosyanızdaki bilgilerin Windows 95/98 kayıtlarına başarılı bir şekilde girildiğine dair bir mesajla karşılaşacaksınız.

Şimdi de c:\windows\system dizinine bakın. DLL ve CPL dosyalarınızın simgelerinin eskiden iki çarkla ifade edilirken, şimdi farklı olduğunu göreceksiniz. Bu yeni ikonlar, dosyaların hem daha rahat ayırdedilmesini, hem de işlevlerinin belli olmasını sağlar. Yeni ikonlarla karşınıza çıkmayan dosyalar da olabilir. Bunlar büyük ihtimalle türü bilinmeyen DLL ve CPL'ler olacaktır. Bunlar da Windows logosuyla belirtilecektir.

Windows'daki EXE dosyaları, Explorer'da içerdikleri ilk ikonla gösterilirler. DLL dosyaları da hep aynı ikonu kullanır. Bunun nedeni de sanal olarak her bir EXE dosyasının en az bir ikonunun olmasına karşın, DLL dosyalarının çoğunun ikon sayısının biri geçmemesidir.

Bir başka önemli fark da, EXE dosyaları üzerlerine çift tıklanıp çalıştırılabilirken, DLL dosyalarının çalıştırılamamasıdır. Denetim masası uygulama dosyaları olan CPL'ler isebirçok şeyi içeren bir torba gibidir. Çalıştırılabilirler, ancak Main.cpl gibi bazı CPL dosyaları birden çok dosyayı bünyelerinde barındırdığından, Explorer'da üzerine çift tıkladığınızda yalnız biri çalışır. DLL'in içerdiği ikon, dosyanın işlevi hakkında yeterli ipucu verebilir.

Bu düzenlemeyi Bitmap dosyalarına da uygulayabilirsiniz. Bu yöntemin uygulanmasının ardından, her bir bitmap dosyası kendi içeriğinin küçük bir görüntüsünü sunacaktır.

Bir sürü Bitmap dosyasıyla uğraşmanız gerekiyorsa, bu özellik sizin için oldukça yararlı olabilir. Fakat aynı zamanda, Explorer'da bir klasörün içindeki dosyaların görüntülenme süresini uzatacaktır. Bitmap dosyalarının simgelerini bu şekilde değiştirmek için, yukarıdaki REG dosyasına aşağıdaki satırı da ekleyin:

[HKEY_CLASSES_ROOT\Paint.Picture\DefaultIcon]

Eğer sisteminize başka bir Bitmap düzenleyici dosya kurmuşsanız (örneğin PaintShop Pro), bu yöntem işe yaramayabilir. Çünkü BMP dosyalarının içsel adı "Paint.Picture"dan başka bir ifadeye dönüştürülmüştür (örneğin: PSP.Image). Hangi adı kullanacağınızı bulmak için, Regedit'i çalıştırıp, ".bmp" ifadesini aratın. "Match the whole string" ve "Keys" kutularını işaretlemeyi unutmayın. ".bmp" adlı anahtar bulunduğunda, aradığınız içsel ad da sağ pencerede karşınıza çıkacak.

Windows'da Güvenlik Sorunu

Windows 95'te diskinizi bölümlemeye kalktığınızda ya da yeni bir sürücü eklediğinizde karşınıza çıkacak bir problem vardır. Diyelim sisteminizdeki CD sürücü önceden D: olarak tanıtılmıştı ve paylaşıma açıktı. Diskinizi bölümleyip yeni bir sanal sürücü yarattığınızda ya da yeni bir sürücü eklediğinizde CD sürücünüz E: olarak anılacaktır. Çünkü yeni sabit diskinizin adı D: olacaktır. Sorun, tam burada ortaya çıkar. D: sürücüsü yani eskiden CD sürücü, şimdi de sabit disk olan yer, hala paylaşılabilir bir sürücü olarak görünmektedir. Yerli yerinizde oturup dünyaya pek açılmıyorsanız sorun yok. Ama büyük bir iletişim ağının parçasıysanız, dosyalarınızı bütün bir dünyayla paylaşıyorsunuz anlamına geliyor bu yeni düzenleme. Eğer Windows 95'in Control Panel'indeki Network bölümünde dosya paylaşımını onayladıysanız, her bir dosya ve sürücü için karşınıza çıkan menüde Sharing terimini görürsünüz. Bu seçeneği kullanarak istediğiniz sürücü veya klasörü salt okunur ya da tam erişim için paylaşılabilir hale getirebilirsiniz. Bütün erişim türleri için şifre de belirleyebilirsiniz. Bu özellik genellikle belli kaynakları bir iletişim ağında paylaşmak için kullanılır.

Fakat sistem ayarlarınızdaki değişiklikler farklı sürücülere atanmış olan adları değiştirebilir. Örneğin yeni bir sabit sürücü eklediğinizde veya var olanlardan birini sisteminizden çıkardığınızda, ya da bir sabit sürücüdeki bölümlemeleri değiştirdiğinizde sürücü adları da değişecektir. Sisteminiz yalnızca bazı sürücüleri paylaşmak üzere ayarlandıysa, böyle bir sürücü adı kayması problem yaratabilir. Bu tür bir sistemde her bir sürücünün dosya paylaşım ayarlarını teker teker kontrol etmeli ve sürücü adı değişikliğinden sonra paylaşım düzenini yeni baştan yapmalısınız.

Bir Seçenekde Siz Ekleyin

Çoğu kullanıcı farkında olmasa da, Windows 95 ve 98'in hoş özelliklerinden biri, SHIFT tuşunu basılı tutarken aynı anda bir dosyaya sağ tuşla tıkladığınızda menüde "Open With" seçeneğinin yer almasıdır. Bu seçeneği kalıcı olarak menüye yerleştirmenin bir yöntemi var.

Öncelikle Registry Editor'ı çalıştırın. HKEY_CLASSES_ROOT'un solundaki artı işaretine tıklayın. büyük olasılıkla listenin solunda yer alan "Unknown" adlı anahtarı bulun. Bu anahtarın "shell" adında bir alt anahtarı, onun da "openas" adlı başka bir alt anahtarı vardır. "Openas"ın bir alt anahtarı olan "Command"a geldiğinizde sağ penceredeki varsayılan değerin "Rundll32.exe"yi de içeren karmaşık bir komut satırı olduğunu göreceksiniz. Bu değerin üzerine çift tıklayarak düzenleyiciyi açtıktan sonra, Ctrl-C tuşlarına basarak komut satırını kopyalayın. Sonra da "Cancel"e basın. Şimdi tekrar listenin başına dönün ve "*" adlı anahtarı bulun. Bu anahtarın üzerine sağ tıklayıp "New Key"i seçin. Bu alt anahtara "shell" adını verin ve yine "openas" adında bir alt anahtar oluşturun. Bunun üzerine sağ tıklayıp "command" adında bir başka alt anahtar oluşturun.

Şimdi de sağ penceredeki "Default" adlı değerin üzerine çift tıklayarak düzenleyiciyi açın ve CTRL-V tuşlarını kullanarak biraz önce kopyaladığınız o karmaşık komut satırını buraya yapıştırın. "Ok"a basıp Regedit'i kapatın.

Disket Cinleri

Disket sürücüsü belirgin bir neden olmadan çalışmaya başladığında, bazı kullanıcılar ilk önce en kötü ihtimali akıllarına getirirler: Virüs ya da disketin şeytani güçlerin eline geçmiş olması. Diğerleri de en azından kaygılanır ya da sinirlenir. Sisteminizdeki disket sürücüsü hiperaktif denebilecek bir durumdaysa, masaüstü ya da Start Menu'deki kısayoları bir kontrol etmekte fayda var.

Öncelikle sırayla masaüstündeki bütün kısayolların üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayıp "Properties"i seçin. Karşınıza çıkan kutudaki Shortcut (LNK dosyalarında) veya Program (PIF dosyalarında) sekmesine gidin. Komut satırı içeriğinin bulunduğu Target veya Cmd Line adlı kutularda disket sürücüye bir gönderi varsa, bu kısayolu masaüstünden silmeniz gerekir. Aynı işlemi Start Menu içindeki kısayollara da uygulayın.

Tek Tuşla TASK MANAGER

Önce Task Manager programını çalıştıracak bir masaüstü kısayolu yaratmalısınız. Masaüstünde boş bir yere sağ fare düğmesi ile tıklayın. Ekrana gelecek olan menüden Yeni * Kısayol komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda TASKMAN yazıp iki kere Enter tuşuna basın. Masaüstünde cıvata ve somun şeklinde Task Manager programını çalıştıracak bir kısayol simgesinin oluştuğunu göreceksiniz. Bu simgenin üzerine çift tıklayarak çalışan programların listesini ekranda görebilirsiniz.

Eğer bu simgeyi tek tuşla aktif hale getirmek istiyorsanız klavyenin sol tarafındaki ALT tuşuna basın ve basılı tutun. Simgenin üzerine çift tıklayın. Ekrana simgenin özelliklerini görüntüleyen bir pencere açılacaktır. Burada kısayol tuşu bölümüne tıklayın ve F12 tuşuna basın. Tamam düğmesine basarak diyalog kutusunu kapatın. Artık Windows 98 ile çalışırken F12 tuşuna bastığınızda Task Manager penceresi otomatik olarak ekrana gelecektir

Tazeleme Hızı Tutmuyorsa

Bazı grafik kartlarının default ayarı olan tazeleme hızı monitörünüzle uyuşmayabilir. Bu durumda ekrandan gerekli randımanı alamazsınız. Görüntü ya titrek ya da gereğinden çok parlak görünür, belli bir süre bilgisayar kullandıktan sonra gözlerinizin ağrıdığına şahit olursunuz. Bu problemi halletmek için ekran kartınızın tazeleme hızının ayarını değiştirmeniz gerekebilir. Aşağıdaki adımları takip edin.

1. Masaüstünde boş bir yere sağ fare düğmesi ile tıklayın. Ekrana gelecek olan menüden Özellikler komutunu çalıştırın.

2. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Ayarlar sekmesine gelin, Gelişmiş düğmesine basın.

3. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Bağdaştırıcı sekmesine gelin.

Burada yenileme oranı adında bir aşağıya doğru açılan liste kutusu göreceksiniz. Buradaki ayarı En Uygun (optimal) olacak şekilde değiştirin. Bunu yaptığınızda Windows bir uyarı kutusu çıkaracak ve yeni ayarın uygulanacağını söyleyecektir. Tamam düğmesine basın. Ekranınız titreyecek ve yeni tazeleme oranına göre kendine gelecektir. Eğer görüntü uygun ise Tamam düğmesine basarak bu ayarı etkin hale getirebilirsiniz. Bazı grafik kartları "en uygun" ayarında da monitörde iyi bir görüntü elde edemiyorlar. Bu durumda aşağı doğru açılan liste kutusundaki frekansları tek tek deneyin, en rahat ettiğiniz ayarı etkin hale getirin

Birlikte Aç

Bilinen dosya uzantılarına sahip olan dosyaların üzerine çift tıkladığınızda bu program için ayarlanmış olan program ekrana gelir ve dosyayı yükler. Ancak siz zaman zaman bu dosyayı default programdan farklı bir başka programla açmak isteyebilirsiniz. Örneğin TXT dosyalarını NOTEPAD yerine WORDPAD ile açmak istiyorsanız önce bir TXT dosyasının üzerine gelin, fare ile bir kere tıklayarak seçili duruma getirin. Daha sonra SHIFT tuşuna basın ve basılı tutun, dosyanın simgesinin üstünde sağ fare düğmesine basın. Ekrana gelecek olan menüde Birlikte Aç diye yeni bir komut görüntülendiğini göreceksiniz. Bu komutu çalıştırın. Ekrana kayıtlı programların bir listesi gelecektir. Bu listede WORDPAD'i bulun ve seçili duruma getirin. Eğer bu tür dosyaları artık hep bu programla açmak istiyorsanız diyalog kutusunun alt tarafındaki "bu dosya türünü açmak için her zaman bu programı kullan" seçeneğini aktif hale getirin. Eğer sadece bir seferlik WORDPAD'i kullanacaksanız bu seçimi yapmayın. Enter tuşuna bastığınızda TXT dosyasının artık hep WORDPAD ile açıldığını göreceksiniz.

Zamanlanmış Görevleri Açılıştan Kaldırmak

Task Scheduler faydalı olmasına faydalı, ama siz kullanmıyorsanız boşu boşuna bellek tüketmesini de istemezsiniz elbette. O belleği diğer programların kullanması daha iyi olacaktır. Bu programı kapatmak için ekranın altındaki Başlat çubuğunun sağ tarafındaki Task Scheduler (Görev Zamanlayıcı) simgesinin üzerine gidip çift tıklayın. Ekrana görev zamanlayıcısının penceresi açılacaktır. Burada Gelişmiş (Advanced) menüsünden Görev Zamanlayıcıyı kullanmayı durdur (Stop using task scheduler) komutunu çalıştırın. Bu komutu çalıştırdığınızda ekranın sağ alt tarafındaki simgenin kaybolduğunu göreceksiniz. Program artık Windows 98 açılırken otomatik olarak açılmayacaktır. Fikrinizi değiştirdiğinizde yine aynı menüyü kullanarak Görev Zamanlayıcısını kullanmaya başlayabilirsiniz

Windows Açılış

Bilgisayarınızı açtığınızda her insan gibi karşınıza çıkan windows logosunu değiştirmek isteyebilirsiniz... Bu işlemin yapılması zor bir iş değildir. Windows aslında açılışta ekrana getirdiği bu logoyu yüklü olduğu sabit disk sürücüsünün ana kökünde (Root) LOGO.SYS dosyası olarak saklamaktadır. Bu dosya normal olarak SYS uzantılı olması nedeniyle bir sistem dosyası görünümündedir. Ancak bu dosya 320x400 piksel boyutlarında bir BMP (BitMap) resmidir ve değiştiri­lebilir. Bunun için bir resim programında bu boyutlarda bir sayfa açmanız ve istediğinizi yazıp, çizmeniz ve daha sonra bu dosyayı sabit diskinizin Root kısmına LOGO.SYS adı altında kaydetmeniz gerekmektedir. Windows aynı şekilde kapanışta ekrana getirdiği resimleri de Windows klasörünün içindeki LOGOS.SYS ve LOGOW.SYS dosyaları ile gerçekleştirir. Bu dosyaların boyutları da 320x400 pikseldir. Siz yine bu dosyaları aynı şekilde değiştirebilir ve kaydedebilirsiniz. Ancak resimlerin 256 renk olması gerektiğini unutmayın.
Eğer açılışta hiçbir logonun çıkmasını istemiyorsanız; DOS ortamında bulunan MSDOS.SYS dosyasını ilk olarak sistem ve sadece okunabilir özelliklerinden çıkartın. Daha sonra bu dosyayı bir editörde görüntüleyin. [Option] bölümünü bulun ve bu kısma Logo=0 satırını ekleyin. Artık açılışta karşınıza logo falan gelmeyecektir. Hazır bu noktaya değinmişken bir püf noktası daha söyleyeyim. Yine bu kısma BootDelay=0 satırını eklerseniz bilgisayarınız 2-3 saniye daha erken açılacaktır. Yine bu dosya içinde BootGUI=1 şeklinde bir satır vardır. Eğer bu satırı BootGUI=0 şeklinde değiştirirseniz bilgisayarınız artık DOS ortamından açılacaktır. Bundan başka bir de açılış sırasında SHIFT tuşuna basılı tutarsanız windows güvenli kipte açılacaktır.

Simgeler

Simgeler kullanılabilir dosyaların türlerine ve kısa yollarına ilişkin küçük resimlerdir. Hangi dosyaya hangi simgenin verileceği, ilgili dosyaya atanan .ICO uzantılı simge dosyalarınca belirlenir. Siz isterseniz kendi simgelerinizi oluşturabilir ve yarattığınız kısa yollara atayabilirsiniz. Önce bir kısa yolun simgesi nasıl değiştirilir ona bakalım. Bunun için simgenin özelliklerine girin. Oradan KISA YOL/SİMGE DEĞİŞTİR/GÖZ AT sekmesine gelin ve istediğiniz simgeyi atayın. Eğer kendi yaptığınız simgeyi vermek istiyorsanız; bunun için önce bir simge yapmanız gerekecektir. Bir simge yapabilmek için resim editörü gerekmektedir ki windows bünyesinde bulunan PAINT BRUSH sizin işinizi görmeye yetecektir. PAINT BRUSH resim programını çalıştırın ve DOSYA/YENİ seçeneğini işaretleyin. Yapacağınız resmin 32x32 piksel boyutlarında olması gerekmektedir. Bunu siz elle ayarlayacaksınız. Bunu için menüden RESİM/ÖZ NİTELİKLER seçeneğine gelin ve genişlik-yükseklik değerlerini 32, birim değişkenini de piksel olarak değiştirin. Şimdi istediğiniz resmi bu küçük alana çizin. Zor oluyor değil mi? Hadi bir püf noktası daha vereyim. Bu gibi küçük alanlara resim çizmeyi kolaylaştırmak için önce büyütece ve resim alanına tıklayın. Daha sonra tekrar büyütece tıklayın ve büyüteç değerini x8 olarak ayarlayın. Bundan sonra menüden GÖRÜNÜM/YAKINLAŞTIR/KLAVUZU GÖSTER seçimini yapın veya CTRL+G tuşlarına basın. Şimdi daha kolay çizersiniz. Çizimi bitirdikten sonra resme bir isim verin ve .ICO uzantılı olarak kaydedin. Bu işlemden sonra az önce anlattığımız yollar ile bir kısa yolun simgesini değiştirebilirsiniz. Yaptığınız simgeyi kullanmak için GÖZ AT kısmından dosyanızı nereye kaydettiyseniz bulmanız gerekir. Şimdi bir püf noktası daha vereceğim hazır olun. Vereceğin bu püf noktası aslında sürekli kullanıcılarca göze gelmiş ama nasıl yapıldığı pek bilinmeyen bir husustur. Konu sabit disklerinizin simgelerini nasıl değiştireceğinizdir. Bunun için önce bir simge hazılayın ve simgesini değiştirmek istediğiniz Sabit diskin root klasöründe NOTEPAD'i kullanarak AUTORUN.INF adında bir metin dosyası yaratın. Dosyanın içine aşağıdaki satırları girin.

[autorun]
ICON=Simgenizin bulunduğu yol:\Simgeniz.ICO

Dosyayı kaydedin ve çıkın. Artık sabit diskiniz atadığınız simgeyi gösterecektir. Sonucu hemen görmek için açın windows gezginini ve F5 tuşuna basın.

Son olarak size kısa yolların simgelerinde yer alan küçük okların nasıl değiştirilebileceğini anlatacağım. Bunu yapmak için minik bir REGISTRY ayarı yeterlidir. Önce ok olarak kullanacağınız simge dosyasını hazırlamanız lazım. Sabit diskte bu dosyanın C:\WINDOWS klasöründe OK.ICO şeklinde durduğunu varsayalım. Aşağıdaki adımları takip ederek kısa yol simgelerindeki okun yerine sizin simgenizin görüntülenmesini sağlayabilirsiniz.

* REGISTRY editörünü çalıştırın.
* HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\explorer\ShellIcons bölümüne gelin.
* Edit menüsünden New * String Value komutunu çalıştırın.
* Yeni dize değerinin ismini 29 yapın.
* Oluşacak olan bu dize değerinin üstüne çift tıklayın.
* Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Value Data bölümüne C:\WINDOWS\OK.ICO,0 yazıp Enter tuşuna basın (burada kendi dosya isminizi kullanacaksınız)
* Registry editörünü kapatın, Windows 95'i yeniden başlatın.

Bundan sonra yeni oluşturulacak kısa yollarınızı ve eskiden oluşturulmuş olan kısa yollarınızın simgelerinin okları yeni ayarladığınız ok şeklinde görülecektir